San Gimignano położone jest 40 kilometrów od Sieny i 60 kilometrów od Florencji. Znajduje się na ponad 330 metrowym wzgórzu. Najwygodniej dostać się do San Gimignano drogą Siena – Firenze. Na miejscu przygotowano spore parkingi, tuż przy wejściu na starówkę. Parkingi oznaczone są jako P1, P2  P3 i znajdują się przy Via dei Fossi. Opłata za parkingi wynosi 2,50 euro za pierwszą godzinę, 2 euro kolejne, a max 15 euro za dzień. Musicie mieć gotówkę, bo automaty nie przyjmują kart. Jeśli zaś kupicie bilet łączony do muzeum, to za parking zapłacicie tylko 1 euro.

Warto poznać historię tego miasta i dowiedzieć się skąd wzięły się wieże w San Gimignano.

Pierwsza osada powstała w tym miejscu już w starożytności. Legenda głosi, że założyli ją dwaj młodzi bracia Muzio i Silvio, uciekinierzy z Rzymu. Obecna nazwa miasta – San Gimignano – pochodzi od imienia biskupa z Modeny Saint Geminianus, który żył w IV wieku. Wg legendy, w X wieku ochronił on gród od najeźdźców, stąd nadano miastu jego imię. 

Ożywienie gospodarcze, architektoniczne i kulturalne San Gimignano datuje się na XIII – XIV wiek. To właśnie tedy, jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać wysokie wieże. Powstało ich wtedy 72, a  symbolizowały bogactwo i władzę danej rodziny, gdyż proces budowy nie był wcale prosty ani tani. Materiały, ich transport i budowa nie należały do tanich. Tylko najbogatsze rodziny kupców i lichwiarzy mogły sobie pozwolić na roboty budowlane. Dom zajmował tylko część wieży. Parter składał się z warsztatów, a na pierwszym piętrze były sypialnie. Kuchnia, w której zwykle zapalano ogień, ze względów bezpieczeństwa znajdowała się na najwyższym piętrze, aby móc uciec w razie przypadkowego pożaru. Pokoje w wieżach były bardzo wąskie,  a ściany o grubości około 2 m zapewniały chłód latem i ciepło zimą.  

W połowie XIV wieku San Gimignano zaliczył spadek gospodarczy, który ciągnął się za nim przez kolejne stulecia. Wieże spadły lub zostały zniszczone, budynki i pałace uległy zniszczeniu, nie odbywały się tu żadne wydarzenia przyciągające ludzi z innych części kraju. W XVIII wieku zaczęło ponownie rozwijać się rolnictwo, a gdy w połowie XIX wieku odkryto historyczną wartość San Gimignano, zaczęto remontować średniowieczne centrum.

Obecnie mieszkańcy żyją głównie z produkcji lokalnego wina Vernaccia, agroturystyki i rolnictwa. Centrum San Gimignano w całości znalazło się na Liście Światowego Dziedzictwa Unesco i przyciąga rocznie miliony turystów z całego świata. 

Do centrum najlepiej wejść przez jedną z bram miejskich znajdujących się w murach miasta. Pierwsza z nich to Porta San Giovani z XIII wieku. Przed bramą znajduje się plac Męczenników z Montemaggio, gdzie niegdyś stał zniszczony klasztor San Francesco. Druga to Porta San Matteo, która wychodzi na pierwsze przedmieścia miasta, drogę do Certaldo i małą wieżę “Torrione dei Frati”. Porta delle Fonti zaś prowadzi do publicznych fontann, gdzie pierwotnie miejscowi ludzie czerpali wodę i robili pranie. Fontanny, pochodzące z XIV wieku, składają się z dziesięciu łuków.

Na Piazza del Duomo znajduje się Palazzo Comunale oraz Duomo di San Gimignano, czyli katedra.
Wewnątrz katedry znajduje się wiele bardzo pięknych fresków, m.in. sceny z Nowego i Starego Testamentu. Naprzeciwko można zobaczyć Palazzo należące do rodziny Ghibelline Salvucci. Podobno dwie bliźniacze wieże, które się przy nim znajdują, zostały wzniesione przez Salvuccich, by ominąć Statut Gminy z 1255 roku, zgodnie z którym żadna wieża w mieście nie może być wyższa od Wieży Podesta (Rognosa). Aby pochwalić się swoją mocą i po trochę też bezczelnością, Salvucci zbudowali dwie wieże, które razem były zdecydowanie wyższe niż Wieża Komunalna. 

Po prawej stronie znajduje się Palazzo Chigi-Useppi i i dawny pałac gubernatora, Palazzo Vecchio del Podesta z Torre Rognosa, który służył jako więzienie do końca XIV wieku.
Górna część Palazzo Vecchio del Podesta jest murowana. Kamienna dolna część budynku składa się z dużej loży z kamiennymi siedzeniami. Na ścianie u dołu znajduje się fresk Sodomy przedstawiający Dziewicę Maryję z Dzieciątkiem. 

Piazza delle Erbe znajduje się w pobliżu Piazza del Duomo. Nazwa pochodzi z lokalnego rynku produktów, który zwykle odbywa się tutaj, podobnie jak to miało miejsce w przeszłości. 

Piazza della Cisterna to według nas najpiękniejszy zakątek San Gimignano, który ma ponadczasową, magiczną atmosferę!  Pośrodku znajduje się studnia z XIII wieku, a plac otaczają piękne budynki z cegły i kamienia. Można tu podziwiać Palazzo Tortoli, z eleganckimi, rozsuwanymi oknami sięgającymi XIV wieku czy Hotel Cisterna, dawna rezydencja rodzin Cetti i Bracceri, Palazzo Lupi z Torre del Diavolo (Diabelską Wieżą), której właściciel, wracając z długiej podróży, odkrył, że wieża jest wyższa niż była i przypisał to dzieło diabłu.

Na końcu Via del Castello, ulicy biegnącej z Piazza della Cisterna, znajduje się ogromny kompleks San Domenico. To dawny zamek biskupa Volterry, który służył również jako więzienie i klasztor.  Innym, ciekawym zabytkiem jest twierdza Rocca di Montestaffoli, która ma bogatą historię. Pierwotnie była zamkiem, później klasztorem dominikanów, a na końcu twierdzą.  Dziś tylko jedna z dawnych wież jest nadal bezpieczna i otwarta dla zwiedzających, ale za to oferuje zapierające dech w piersiach widoki na historyczne centrum. W czerwcu odbywa się tu średniowieczny festiwal.

Poza urokliwymi placykami, wąskimi uliczkami i strzelającymi w niebo wieżami San Gimignano słynie z jednych z najlepszych lodów na świecie. Te ostatnie, z lodziarni Dondoli zdobyły wiele prestiżowych nagród w międzynarodowych konkursach. Koniecznie musicie ich spróbować! Lodziarnię znajdziecie przy Piazza Della Cisterna 4. 

Innym produktem z którego słynie miasto jest wino Vernaccia. Pierwsze wzmianki o winie pochodzą z XIII wieku. Średniowieczna Vernaccia było prawdopodobnie białym, słodkim i alkoholowym winem, bardzo podobnym do “greckiego” wina, tak popularnego w tamtym czasie. Dziś Vernaccia jest jednym z najlepszych białych win we Włoszech. Ma typowo słomkowo-żółty kolor,  delikatny bukiet z owocowymi i kwiatowymi nutami. Doskonale pasuje do ryb, białego mięsa, warzyw czy szynki toskańskiej. 

Więcej o Vernaccii możecie dowiedzieć się odwiedzając muzeum wina nazwane Vernaccia di San Gimignano Wine Experience. Tutaj tez możecie skosztować lokalnego trunku.

Lody i wino to nie jedyne produkty z których słynie miasto. Innym, równie ważnym towarem lokalnym jest szafran. Szafran to najdroższa przyprawa świata, znana już od 3000 lat i wykorzystywana jako przyprawa, składnik kosmetyków i leków. Wytwarza się go ze słupków rośliny znanej jako szafran uprawny. Uprawa i zbiór wymaga cierpliwości i ostrożności. Roślina zbierana jest o świcie, kiedy kwiaty są jeszcze zamknięte. 150.000 kwiatów daje tylko 1 kg szafranu! Szafran z San Gimignano jest uprawiany zgodnie z metodami ekologicznymi, a produkty chemiczne są zakazane podczas całego procesu produkcyjnego. 

San Gimignano to niewątpliwie niesamowite miejsce na mapie Toskanii. Jeśli wybieracie się na wakacje do tej części Włoch, koniecznie zarezerwujcie sobie przynajmniej kilka godzin na wizytę w tym mieście. My byliśmy tu kilkakrotnie i uważamy, że najlepszą porą dnia na zwiedzanie San Gimignano jest późne popołudnie i wieczór, kiedy miasto zakrywa ciemność, na stolikach pojawiają się świeczki, a budynki są pięknie podświetlone. 

Campo dei Miracoli czyli Plac Cudów to duży plac w centrum miasta otoczony murem. Możecie spotkać się też z nazwą Piazza del Duomo, czyli Plac Katedralny.  Na placu znajdują się cztery najważniejsze zabytki Pizy. To Katedra, Krzywa Wieża, Baptysterium i cmentarz.  Wokół nich jest mnóstwo trawników na których można przysiąść i cieszyć się widokiem średniowiecznych budowli. Cały plac wraz z zabytkami znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. 

Pierwszy z budynków na Placu Cudów to Baptysterium San Giovanni czyli św. Jana Chrzciciela. Okrągły budynek przykryty kopułą rozpoczęto budować w połowie XII wieku, a budowę ukończono dwieście lat później. Ma blisko 55 metrów wysokości i zbudowany jest na planie koła o 35 metrowej średnicy. To największe baptysterium we Włoszech. Budynek ma trzy kondygnacje, a w środku podparty jest na 8 kolumnach i 4 filarach. Słynie z genialnej akustyki. Zwiedzając baptysterium możecie trafić na pokaz śpiewu, który udowadnia moc akustyki tego budynku. W baptysterium odprawiano obrządek chrztu świętego. Portal baptysterium skierowany jest w stronę katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Katedra Santa Maria Assunta czyli katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to kolejny cud na Placu Cudów. Budowę kościoła rozpoczęto w połowie XI wieku, a dokończono sto lat później. Piza była wtedy głównym miastem Republiki Pizy, słynącej z silnej floty i dobrego handlu. Pieniądze na budowę katedry pochodziły z łupów zrabowanych na morzu oraz z prywatnych datków. Miała symbolizować potęgę gospodarczą Pizy. Budowla podawana jest jako przykład połączenia architektury chrześcijańskiej z elementami sztuki islamu. Warto zajrzeć do środka. Znajdziecie tu bowiem bogato zdobione wnętrze, ciąg kolumn, charakterystyczne, toskańskie biało-ciemne pasy oraz fantastyczne rzeźby. Jej piękno przysłoniła jednak przykościelna dzwonnica, którą jest słynna na cały świat Krzywa Wieża. 

Nieopodal katedry wznosi się campanile, czyli dzwonnica. I zapewne nie wzbudzałaby takiego zainteresowania, gdyby nie była krzywa  Krzywa Wieża to właśnie dzwonnica kościoła. Ma prawie 60 metrów wysokości. Podczas jej budowy podłoże zaczęło osiadać, a budynek przechylać. Obecnie odchylenie od pionu wynosi 5,5 stopnia. Przez wieki uczeni próbowali wyprostować wieżę lub przynajmniej zatrzymać dalsze przechylanie. Pod koniec ubiegłego stulecia Krzywą Wieżę zamknięto dla zwiedzających, przeprowadzono renowację i przede wszystkim zabezpieczono budynek przed dalszym przechylaniem. Dziś znów można zwiedzać ten niesamowity budynek.

Dzięki Krzywej Wieży Piza znana jest na całym świecie. Budowlę odwiedza rocznie miliony turystów. Dlatego najsympatyczniej jest tu późnym popołudniem, gdy pustoszeją parkingi, a pełni wrażeń zwiedzający udają się na zasłużony odpoczynek. Wtedy można spokojnie, bez przeciskania się przez tłum, przyjrzeć się tej niesamowitej budowli. My zakupiliśmy bilety na wieczór i podziwialiśmy Pizę o zachodzie słońca. Polecamy Wam wcześniej zakupić wejściówki on-line. Link TUTAJ.  Uwaga! Na Krzywą Wieżę mogą wejść dzieci, które ukończyły 8 lat. Młodsze nie zostaną wpuszczone. Miejcie ze sobą dokument potwierdzający wiek dziecka. Dokumenty są restrykcyjnie sprawdzane. Natomiast dzieci  i młodzież w wieku 8-18 lat mają wstęp tylko pod opieką dorosłego opiekuna.

Cmentarz Camposanto to ostatnia budowla, jaką możecie podziwiać na Piazza del Duomo. Cmentarz pochodzi z połowy XIII wieku, a służył uporządkowaniu grobów, które były rozproszone wokół katedry. Legenda głosi, że rozsypano tu ziemię pochodzącą z Palestyny, przywiezioną w czasie wypraw krzyżowych. Najważniejsze osoby z Pizy mogły liczyć na pośmiertne pomniki ustawiane w krużgankach cmentarza. Cmentarz uległ częściowemu zniszczeniu podczas II wojny światowej, ale został pieczołowicie odrestaurowany.

Piza jest miastem uniwersyteckim, a chlubą miasta jest uczelnia założona w 1343 roku, zaliczana do najstarszych uniwersytetów na świecie. 

Warto się udać na plac Piazza dei Cavalieri. To na nim można zobaczyć budynek będący jednym z najlepszych przykładów włoskiego renesansu. Mowa tu o Palazzo della Carovana, czyli pałacu, który dawniej był siedzibą zakonu rycerzy św. Stefana. Warto zajrzeć się do stojącego nieopodal kościoła Santo Stefano dei Cavalieri, słynącego z pięknego wnętrza. Na placu znajduje się jeszcze jeden budynek, który zasługuje na uwagę. Palazzo dell’Orologio to budynek, który dawniej był wieżą zegarową. Dziś po jej bokach są dołączone dwa budynki, które tworzą całość. Można nawet pod nim przejść. Zegar i wieżyczka są nadal widoczne. Warto się więc na chwilę temu przyjrzeć. Palazzo Blu czyli Niebieski Pałac wziął swoja nazwę od koloru fasady. Znajduje się w nim muzeum, posiadające w swoich zbiorach antyki, obrazy i zabytkowe wnętrza. Organizowane są tu również wystawy czasowe. Poszukajcie też kościoła Santa Maria della Spina. To niewielki kościół stojący na brzegu rzeki Arno. Spina oznacza cierń i ma nawiązywać do korony cierniowej Jezusa. Podobno dawniej w tym kościele przechowywano relikwię korony. Obecnie w kościele są organizowane płatne wystawy.

Międzynarodowe lotnisko w Pizie oddalone jest od Krzywiej Wieży o około 4 kilometry.  Z lotniska do centrum kursują autobusy i szybkie kolejki miejskie. Jeśli podróżujecie autem to zarówno od północy, jaki i od południa czy wschodu do Pizy prowadzą drogi szybkiego ruchu.

Na miejscu spore parkingi, w pobliżu Placu Cudów znajdziecie na Via Andrea Pisano 17 (Pisa Tower Parking) i Via Vecchia di Barbaricina 2 (Parcheggio di Piazza dei Miracoli).

Jak więc widzicie Piza to nie tylko Krzywa Wieża. Jest tu wiele innych atrakcji i uroczych miejsc, które warto zobaczyć. Polecamy spacer ulicami miasta, gdzie zdecydowanie łatwiej poczuć klimat tego miejsca niż na oblężonym przez turystów Placu Cudów. 

Chioggię od Wenecji różni znacznie mniejsza liczba turystów odwiedzających miasto oraz fakt, że Chioggia tętni prawdziwym życiem. Na sznurach suszy się pranie, w barach przesiadują lokalni bywalcy, a wzdłuż kanałów bawią się najmłodsi mieszkańcy Chioggi.

Do centrum Chioggi możecie się dostać jednym z trzech mostów. Przy każdym są parkingi. Nie ma sensu próbować dostać się do ścisłego centrum, bo więcej czasu zajmie Wam znalezienie miejsca, gdzie możecie zaparkować niż dojście do głównych atrakcji z parkingów. Chioggia jest tak mała, że wszędzie jest blisko  My polecamy parking miejski przy Via Isola Saloni. 

Chioggia idealnie nadaje się na popołudniowy spacer z dziećmi. Proponowana przez nas trasa zajmie Wam około 2 – 3 godzin, wliczając w to pobyt w lodziarni 😉 

Spacer zaczynamy od historycznej bramy miejskiej Porta Garibaldi. Brama stoi przy kanale Perrotolo, wzdłuż którego ciągną się rzeźby. Tuż za Porta Garibaldi znajduje się katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny zwana po włosku Duomo. Z prawej strony katedry znajdziecie 64 metrową dzwonnicę zwaną Campanile.

Ulica przy której stoi katedra to Corso del Popolo. To główna ulica miasteczka, przy której znajdują się kamienice, sklepy, restauracje, bary i urzędy. Corso del Popolo prowadzi wprost do laguny. Przy Corso del Popolo znajdują się też inne ważne kościoły tj. Bazylika Świętego Jakuba Apostoła, gdzie wg legendy przechowywany jest pień drzewa na którym siedziała  Maryja trzymająca ciało Jezusa zdjętego z krzyża czy kościół św. Andrzeja  z XVIII wieku, którego wieża kryje w sobie jeden z najstarszych zegarów na świecie. 

Idąc Corso Del Popolo dojdziecie do uroczego placu z kolumną z lwem na szczycie. Skrzydlaty lew to symbol św. Marka, patrona Wenecji. Tuż za placem znajduje się przystań promowa skąd odpływają promy do Wenecji.

Przy placu przepływa kanał Vena. To jeden z trzech kanałów w mieście i zdecydowanie najbardziej malowniczy. Poprzecinany jest aż 9 mostami, z czego największy  – Ponte Vigo znajduje się właśnie przy placu.  Spacer wzdłuż kanału Vena to obowiązkowy punkt wycieczki. Po drodze przy Calle Doria miniecie targ rybny. Zwykle otwarty jest w godzinach przedpołudniowych, ale nawet jeśli będzie zamknięty to poznacie to miejsce po charakterystycznym rybim zapachu  😉 Gdy dojdziecie do ostatniego mostu nad kanałem –  Ponte Cuccagna – znajdziecie się tuż przy Porta Garibaldi.

A gdy będziecie w Chioggii to koniecznie udajcie się do Wenecji i dajcie się jej w sobie rozkochać 🙂 Zobaczcie nasz pomysł na zwiedzanie Wenecji z dziećmi:

My zwiedzaliśmy Ferrarę rowerem. Auto zaparkowaliśmy na sporym parkingu tuż przed wejściem do historycznego centrum, przy Via Darsena 78. Przy tej samej ulicy, pod numerem 132, znaleźliśmy wypożyczalnię rowerów Officine Ricicletta. Tutaj wypożyczyliśmy tandem dla chłopaków i rower miejski dla Oli. Sprzęt zdecydowanie nie należał do najnowocześniejszych, ale sprawił nam dużo frajdy i pozwolił szybko poruszać się po mieście. A oto co fajnego można zwiedzić w Ferrarze.

Na początek zajrzyjcie na Via Delle Volte, która przeniesie Was w czasie  Uliczka uznawana jest za najpiękniejszy średniowieczny zakątek. Po jednej stronie znajdują się domy bogatych kupców, a po drugiej budynki które służyły za magazyny. Nad ulicą przebiegają kryte przejścia, które łączą oba rodzaje domów.

Patronem miasta jest św. Jerzy. Katedra pod jego wezwaniem (Basilica Cattedrale di San Giorgio Martire) to największy kościół w mieście.  Przy bazylice stoi dzwonnica, która niestety nie jest udostępniona dla zwiedzających. Zwróćcie uwagę na bok katedry. Do wielkiego kościoła przylgnęły małe, zadaszone sklepiki. Uroczo to wygląda. Naprzeciwko kościoła stoi Ratusz, który niegdyś był siedzibą rodu D’Este.

Najstarszy bar z winem znajdziecie w bocznej uliczce przy katedrze. Bar nazywa się Al Brindisi. Koniecznie zajrzyjcie do środka. Na stojakach zobaczycie zakurzone butelki wina. Co ciekawe, często bywał tu Mikołaj Kopernik, który mieszkał w pokoju nad barem w czasie swoich studiów w Ferrarze.

Zamek dynastii D’Este to jedna z największych atrakcji Ferrary. Koniecznie trzeba go zwiedzić! Trasa prowadzi od ciemnych lochów w podziemiach po punkt widokowy na szczycie Lwiej Wieży. Najcenniejsze pamiątki po pierwszych właścicielach zamku to sufitowe freski, które są bajeczne. Żeby ułatwić ich oglądanie w salach zainstalowano wielkie lustra. Dzięki nim możecie przyglądać się detalom fresków, bez konieczności zadzierania głowy do góry.

Po zwiedzeniu zamku wskakujcie na rowery i kierujcie się w stronę Diamentowego Pałacu. To budynek, który zasługuje na miano najbardziej oryginalnego w Ferrarze. Jego fasada udekorowana jest małymi, trójkątnymi stożkami.

Jeśli macie ochotę złapać chwilę oddechu to zajrzyjcie do miejskiego parku. Możecie tu odpocząć w cieniu, a dzieci poszaleją na placu zabaw. Świetne ścieżki rowerowe poprowadzone są wzdłuż murów miejskich, które otaczają stare miasto. Tam możecie rozwinąć prędkość na Waszych jednośladach  Na koniec pobłądźcie bez celu po wąskich uliczkach Ferrary. Na pewno traficie na jakiś bar serwujący pyszną pizzę sprzedawaną na kawałki czy lodziarnię z najlepszymi na świecie włoskimi lodami 🙂