Góra Gellerta ma 235 metrów n.p.m. i wznosi się nad Dunajem, na jego prawym brzegu. Najbliższe mosty, którymi można się dostać z Pesztu pod wzgórze to Most Elżbiety i Most Wolności. Nazwa tego miejsca wzięła się od legendy, która głosi, że w 1046 roku, kiedy to biskup Gerard Sagredo (węg. Szent Gellért) został zepchnięty przez pogan ze wzgórza w beczce wprost do Dunaju i poniósł śmierć w sposób okrutny. Wzgórze z twierdzą razem ze wzgórzem zamkowym i Zamkiem Królewskim oraz Basztą Rybacką tworzą kompleks wpisany w 1997 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Do największych atrakcji wzgórza należy zaliczyć jaskinię nazywaną Jaskinią świętego Iwana (Szent Iván-barlang). Podobno mieszkał tu kiedyś pustelnik, a w XIX wieku jaskinię zamieszkiwała biedna rodzina, która zbudowała tu sobie dom. W latach dwudziestych XX wieku mnisi paulińscy, zainspirowani kościołem w Lourdes stworzyli w jaskini kaplicę i klasztor. W czasie II wojny światowej zamieniono je na szpital polowy dla armii niemieckiej. Po wojnie przez wiele lat kaplica była zamknięta, gdyż ówczesny Urząd Ochrony Państwa, w związku z działaniami przeciwko kościołowi katolickiemu, zapieczętował wejście do kaplicy.

W 1989 roku mur zagradzający wejście do kaplicy runął i Zakon Paulinów powrócił do jaskini. Obecnie świątynia to zarówno miejsce kultu religijnego jak i atrakcja turystyczna. Wejścia strzeże św. Stefan przy koniu.

W połowie XIX wieku władze austriackie wybudowały na szczycie wzgórza cytadelę w kształcie litery U. Mury tej budowli obronnej mają aż 4 metry wysokości i kilkanaście grubości. Po stworzeniu Austro-Węgier wojska austriackie opuściły cytadelę, która w XX wieku służyła za bazę wojsk sowieckich. Obecnie mieści się tu wystawa broni. Cytadela to świetny punkt widokowy, z którego rozciąga się piękna panorama Pesztu.

Oprócz twierdzy, na szczycie znajdziecie też ogromny Pomnik Wolności z 1947 roku, który w momencie wznoszenia poświęcony był żołnierzom radzieckim, którzy stracili życie w walce o Budapeszt. Po upadku bloku wschodniego władze Budapesztu usnęły z pomnika symbole radzieckie i od tego czasu pomnik upamiętnia wszystkich żołnierzy poległych za Węgry. Pomnik na Wzgórzu Gellerta widoczny jest z daleka. To ogromna rzeźba kobiety trzymającej nad głową liść palmowy. 14 metrowy pomnik ustawiony jest na 26 metrowym cokole, który wieczorami jest podświetlony. 

W XVII wieku wzgórze uznawane było za miejsce spotkań i tańców czarownic. Według legendy czarownice spotykały się tu w soboty, przylatując na miotłach z najodleglejszych zakątków kraju. Zła sława wzgórza ciągnęła się za nim przez kolejne dziesięciolecia. Uważane było za miejsce niebezpieczne, szczególnie w XIX wieku, kiedy okolicę zamieszkiwała biedota i wielu przestępców.

Wzgórze jest też rezerwatem przyrody i należy do Parku Narodowego Dunaj-Ipoly. Ma specyficzny mikroklimat wynikający z nasłonecznienia, gdzie południowy stok jest mocno nasłoneczniony, zaś północny jest pozbawiony światła słonecznego.  I choć teren ten spor stracił ze swojej naturalności, to jednak przetrwało tu sporo gatunków roślin i zwierząt tj. srebrny jesion,  figi czy krzewy różane zasadzone jeszcze za czasów tureckich, tuje, cyprysy. 

Plac zabaw umieszczony na południowym stoku to jeden z najlepszych placów zabaw w mieście. Są tu duże zjeżdżalnie, drewniane domki i trampoliny. To dobre miejsce na odpoczynek z dziećmi w czasie zwiedzania.

Bazylika poświęcona jest św. Stefanowi, pierwszemu koronowanemu władcy Węgier, żyjącemu na przełomie X-XI wieku, choć pierwotnie kościół miał nosić imię świętego Leopolda, patrona Austrii.  Jego powstanie zainicjowała Rada Miasta Pest na początku XIX wieku. Zbieranie środków na budowę kościoła trwało blisko 40 lat. W 1845 roku na głównego architekta mianowany został József Hild. Był to ważny członek miasta, który na swoim koncie miał już projekty świątyń w innych węgierskich miejscowościach tj. Oszyhom i Eger. Ostatecznie rozpoczęto wznoszenie świątyni w 1851 roku.

W czasie budowy József Hild umarł, a prace po nim przejął Miklos Ybl. W 1868 roku doszło na terenie budowy do katastrofy. Zawaliła się wybudowana na podstawie planów Hilda kopuła. Ybl potwierdził, że wybudowano ją ze słabej jakości materiałów, gdyż głównym budulcem był kamień i cegły o różnej wielkości i strukturze, które przynosili mieszkańcy. Dodatkowo sama kopuła miała wady konstrukcyjne. Całe to wydarzenie wstrzymało prace nad katedrą na przeszło rok, a Miklos Ybl w tym czasie przygotował nowe projekty i zmienił istniejące plany.

Kościół poświęcono w 1905 roku, a w 1931 papież Pius XI nadał mu miano bazyliki mniejszej.  W czasie II wojny światowej kościół uległ zniszczeniu, a w czasie remontu w 1947 roku zapaliła się drewniana konstrukcja dachu. Kolejny duży remont budynek przeszedł na początku XXI wieku. Zyskał wtedy również oświetlenie fasady, która teraz pięknie prezentuje się o zmroku.

Bazylika jest drugim najwyższym budynkiem w Budapeszcie po Parlamencie, a także trzecim najwyższym budynkiem na Węgrzech. Budynek ma 96 metrów wysokości, 87,4 metra długości i 55 metrów szerokości. W jej wnętrzach zmieści się osiem tysięcy osób. Na południowej wieży znajduje się Wielki Dzwon świętego Stefana. Waży 9250 kilogramów i ma średnicę 240 cm. To największy dzwon na Węgrzech, który bije tylko kilka dni w roku – słychać go 20 sierpnia, w Sylwestra oraz ważne święta. Na codzień słychać inne dzwony zamontowane na wieżach Bazyliki. Wstęp do kościoła jest płatny, ale wrzuca się “co łaska”.

Najcenniejszą relikwią kościoła, jak i całych Węgier jest zmumifikowana prawa dłoń św. Stefana czyli Szent Jobb, traktowana jako skarb narodowy. Po śmierci króla, przez kraj przetoczyły się krwawe walki o tron. W obawie przed zbezczeszczeniem zwłok króla Stefana, usunięto sarkofag, a zwłoki ukryto w grobie pod bazyliką, w której został pochowany.  W tym czasie okazało się, że prawa ręka króla jest nietknięta, przez co uznana została za posiadającą cudowną moc. Oderwano ją więc od reszty ciała i umieszczono w skarbcu. Gdy wieść o cudownej dłoni rozeszła się po świecie, wielu władców chciało ją mieć, stąd rozpoczęła się kilkusetletnia podróż tzw. Świętej Prawicy. Dłoń św. Stefana była m.in. na terytorium dzisiejszej Rumunii, w Dubrowniku czy Bośni. Dopiero w XVIII wieku, cesarzowa Maria Teresa zdołała odzyskać relikwie i sprowadzić je do Wiednia. Stąd dłoń św. Stefana została uroczyście przetransportowana do Pesztu, a cesarzowa powołała Zakon Najświętszej Marii Panny, który miał za zadanie sprawiać opiekę nad relikwią.

Podczas II wojny światowej dłoń i klejnoty koronacyjne zostały zabrane z Zamku Królewskiego w Budapeszcie i ukryte w jaskini w Salzburgu. Relikwia powróciła na Węgry w 1945 roku. Obecnie znajduje się w relikwiarzu w jednej z kaplic Bazyliki św. Stefana. Co roku, 20 sierpnia wynoszona jest na ulice Budapesztu w uroczystej procesji. 

Bazylika św. Stefana to również jeden z najlepszych punktów widokowych w mieście, gdyż kopułę udostępniono dla zwiedzających. Za dodatkową opłatą można wjechać windą na szczyt kościoła. Istnieje też opcja wdrapanie się po 364 schodach. Mozolną wspinaczkę wynagradza widok na Budapeszt.

Pierwsi Żydzi pojawili się w Peszcie pod koniec XVIII wieku, kiedy to zniesiono zakaz osiedlania się ich w tym mieście. Większość pierwszych żydowskich mieszkańców pochodziła z pobliskiej Obudy. Pod koniec XIX wieku społeczność żydowska w Peszcie była już największą na Węgrzech, a na początku XX wieku Żydzi stanowili 1/5 mieszkańców Budapesztu i byli obecni w każdej części miasta.

Oficjalnie dzielnica Erzsébetváros powstała w 1873 roku w wyniku zjednoczenia miasta. Ze względu na zamieszkujące ją mniejszości religijne, znajdujące się tu synagogi oraz fakt, że w czasie wojny na tym terenie wyznaczono Wielkie Getto, w którym w nieludzkich warunkach stłoczono ludność żydowską, obecnie tą część miasta nazywa się dzielnicą żydowską.

Na dość niewielkim obszarze, w promieniu kilkuset metrów znajduje się dzielnica żydowska, bardzo różniąca się od pozostałej części Budapesztu. To tu zachował się tzw. trójkąt żydowski, pokazujący 3 główne nurty judaizmu, których symbolem są trzy synagogi znajdujące się na tym terenie.

Najważniejszym budynkiem sakralnym tej części miasta jest Wielka Synagoga, zwana także Centralną. Wielka Synagoga to największa synagoga w Europie i trzecia co do wielkości na świecie, tuż za budowlą w USA i Izraelu. Znajduje się przy placu Herzla, ma 75 metrów długości i 27 metrów szerokości. Jednocześnie może pomieścić prawie 3000 osób.

W XIX wieku poproszono najwybitniejszych architektów tamtych czasów o przedstawienie projektów nowej synagogi. W konkursie udział wziął m.in. József Hild, pierwszy projektant bazyliki św. Stefana. Wygrał pomysł Ludwiga Förstera, słynnego, wiedeńskiego architekta. Urzekł on komisję nawiązaniami do świątyni Salomona, wykorzystaniem starożytnych i mauretańskich ornamentów, nowoczesnych materiałów oraz nawiązaniem do kościołów chrześcijańskich w okolicy. I o ile wygląd budowli zawierzono Försterowi, tak wnętrze zaprojektował inny architekt biorący udział w konkursie – Frigyes Feszl. Uroczyste otwarcie Wielkiej Synagogi miało miejsce w 1859 roku.

Budowla bardzo ucierpiała w czasie wojny i przez wiele dziesięcioleci była zamknięta. Odbudowano ją dopiero w w latach 90-tych. Dziś udostępniona jest do zwiedzania, organizowane są tu również koncerty muzyki poważnej, a także służy oczywiście celom obrzędowym.

W czasie wojny synagoga znajdowała się na terenie getta, a dziś znajduje się tu tablica upamiętniająca to miejsce, jest też „tablica sprawiedliwych” czyli osób pomagających Żydom oraz cmentarz ofiar. Znajdziecie tu również niezwykle wzruszający pomnik upamiętniający ofiary Holocaustu. Ma kształt płaczącej wierzby, której każdy liść ma wygrawerowane imię i nazwisko ofiar zbrodni. Na terenie Synagogi znajduje się również Muzeum Historii i Religii Żydowskiej.

Synagoga Rumbach wybudowana została w XIX wieku wg projektu austriackiego architekta Otto Wagnera. Architekt nawiązał do budowli mauretańskich, szczególnie tych znanych z Alhambry. Znajduje się na ulicy Sebestyéna Rumbacha i należała do umiarkowanych konserwatystów. Obecnie nie jest udostępniona dla zwiedzających, choć często można tu spotkać wycieczki podziwiające budynek z zewnątrz.

Przy ulicy Kazinczy znajduje się trzecia synagoga, która należy do ortodoksyjnych Żydów. Budowa rozpoczęła się w 1911 r. i trwałą dwa lata. Dziś synagoga przy ulicy Kazinczy używana jest przez ortodoksów jedynie w wielkie święta. Na co dzień członkowie wspólnoty modlą się w domach modlitwy. To co warto wiedzieć, to fakt, że okolica synagogi obfituje w koszerne restauracje, piekarnie i cukiernie.

Dzielnica żydowska to nie tylko zabytki i synagogi. To także popularne na całym świecie ruin puby – bary i dyskoteki umieszczone w ruinach lub opuszczonych budynkach, które są sercem nocnego życia Budapesztu. Bardzo często, wyglądające niepozornie bramy czy drzwi do kamienic prowadzą do unikatowych, imprezowych miejsc. Pomysł na ruin puby zrodził się na początku XXI wieku i szybko został podchwycony. W imprezowej dzielnicy działa ponad 500 barów, restauracji i klubów. Najsłynniejszym ruin pubem i pierwszym jaki powstał w Budapeszcie jest Szimpla przy ul. Kazinczy.

I choć Budapeszt zasłynął w świecie swoimi pubami, to jednak przysporzył mieszkańcom więcej złego niż dobrego. W momencie, gdy tanie linie lotnicze utworzyły połączenia do Budapesztu, miasto zalała fala imprezowiczów. A co za tym idzie wrzaski, regularne zniszczenia, problemy z czystością i mnóstwo śmieci. Większość mieszkańców zmuszona była sprzedać swoje mieszkania i przenieść się do spokojniejszych dzielnic. Instytucje kulturalne przestały istnieć, działają małe sklepy, głównie z alkoholem.  I choć wydaje się, że dzielnica ruin pubów to złoty interes, to prawdopodobnie wkrótce przestanie istnieć. Budynki w których się znajdują zostają powoli zamykane i grozi im rozbiórka. A w ich miejscach wyrastają apartamentowce, modne butiki i restauracje o zupełnie innym klimacie i klienteli.

Gozsdu Udvar, czyli podwórze Gozsdu, to znajdujące się pomiędzy kamienicami, połączone ze sobą pasaże i podwórka. Na wąskiej dwustumetrowej uliczce tłoczą się liczne sklepy i punkty usługowe. Tutaj skusiliśmy się na pyszny, świąteczny obiad składający się z tradycyjnych dań kuchni węgierskiej – gulasz, kaczkę i langosza.

Kolejną charakterystyczną cechą dzielnicy są zdobiące budynki murale, co mocno kontrastuje z okolicznymi, szarymi budynkami. Niektóre malowidła są ogromne, jak chociażby mural upamiętniający wygraną Węgrów w meczu piłkarskim z Anglią. Udało nam się też odnaleźć też mural upamiętniający przyjaźń polsko-węgierską.

Baszta powstała na przełomie XIX i XX wieku w miejscu starych murów zamku w Budzie. Budowlę oddano do użytku w 1905 roku. Architektom udało się przekształcić obszar Wzgórza Zamkowego, który pierwotnie służył do celów wojskowych, w uroczą promenadę i wieżę widokową.

Wcześniej znana była pod nazwą Bastion Rybacki, a określenie to pochodzi od znajdującego się w średniowieczu pod zamkiem Miasta Rybackiego. To tu, na plac targowy przy kościele św. Macieja rybacy przynosili swoje połowy. Dodatkowo, w czasie najazdów nieprzyjaciela cechy rybackie broniły tej części zamku.

Baszta Rybacka została poważnie uszkodzona podczas II wojny światowej, ale ponieważ była jednym z najbardziej znanych zabytków Budapesztu, miastu zależało na jej szybkiej odbudowie. Prace były mozolne i trudne, a pierwszy, duży fragment odrestaurowanej budowli ukończono w 1953 roku. W kolejnych dziesięcioleciach bastion doznał kolejnych szkód. W latach siedemdziesiątych sadza i siarka z kominów zanieczyściły mury budowli. Prace remontowe pod koniec dwudziestego wieku ciągnęły się w nieskończoność i pochłaniały ogromne koszty. Ukończono go w 2003 roku. Baszta wraz z zamkiem wpisana jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Główna fasada Baszty, tak dobrze widziana znad brzegu Dunaju ma około 140 metrów długości.  Wysokie kamienne wieże symbolizują siedmiu węgierskich przywódców, zaś na placu przed Basztą stoi pomnik świętego Stefana, założyciela kraju, jadącego na koniu. Baszta to jeden z najlepszych punktów widokowych w Budapeszcie, pełen schodów, korytarzy, wież i rzeźb. Dzięki dekoracyjnemu oświetleniu z 1928 r. jest także jednym z głównych elementów wieczornej panoramy miasta. 

Most Łańcuchowy jest pierwszym stałym mostem na Węgrzech, a jego budowa nie należała do łatwych. Sam pomysł budowy mostu zainicjował hrabia Istvan Szechenyi, który to w 1820 roku przez skuty lodem Dunaj, nie mógł dostać się na pogrzeb ojca. Brak mostu nad rzeką, który łączyły oba brzegi Dunaju był sporym problemem dla mieszkańców stolicy. Jednak budowa takiej przeprawy na ówczesne czasy była sporym wyzwaniem dla węgierskich inżynierów, którzy nie mieli doświadczenia w projektowaniu mostów. Zagrożeniem dla takich budowli były głównie powodzie, pęknięcia konstrukcji czy też zawalenia się mostów.

By wdrożyć pomysł budowy w życie, hrabia Szechenyi utworzył Stowarzyszenie Mostów, które zrzeszało najbogatszych obywateli miasta, odpowiedzialnych za propagowanie wśród polityków i mieszkańców idei budowy przeprawy, pozyskiwanie inwestorów i kontrolę nad całością inwestycji.

Hrabia Szecheyi wraz z przyjaciółmi wyruszył do Anglii, na spotkanie z największymi inżynierami mostów w Wielkiej Brytanii m.in. z Wiliamem Clarkiem, który w efekcie rozmów został autorem przyjętego przez rząd projektu mostu nad Dunajem. Jak zakładała umowa z wykonawcą, wybudowanie mostu nastąpiło ze środków spółki, zaś miasto zobowiązało się, że przez czas trwania umowy – blisko 90 lat – w odległości mili od mostu nie powstanie żadna przeprawa, w tym promowa, a za korzystanie z mostu pobierana będzie opłata.

W 1840 roku na plac budowy zwieziono potrzebne materiały – dąb z Słowacji, modrzew z Austrii, cegłę z Pesztu i Obudy, cement zaś z Budy. Gdy w 1848 roku zaproszono gości na oficjalną część poświęconą instalacji łańcuchów na moście, doszło do wypadku. Jeden z łańcuchów zerwał się i uderzył w pływającą platformę, na której zgromadzeni byli goście. Część z nich wpadła do rzeki. W czasie Wojny o Niepodległość budowa uległa spowolnieniu, zaś w 1849 roku Austriacy planowali wyburzyć most, jednak Adam Clark – zarządzający budową, zabezpieczył najważniejsze jego elementy i do wysadzenia budowli nie doszło.

Po wojnie most został ukończony, a jego oficjalne otwarcie nastąpiło w listopadzie 1849 roku. Cztery kamienne lwy stanowiące ozdobę mostu pojawiły się na nim w 1852 roku.

Kilkanaście lat później, w 1876 roku został otwarty kolejny most w Budapeszcie – Most Małgorzaty, dzięki czemu odciążony został Most Łańcuchowy, gdyż zmniejszył się tu ruch towarowy. Wraz z budową linii tramwajowej wzdłuż nabrzeża pod koniec XIX wieku, wzrósł za to ruch pieszych. Zaś w 1907 roku przez Most Łańcuchowy przejechał pierwszy tramwaj.

Gdy ruch na moście tak bardzo wzrósł, obawiano się, że spore kołysanie całej konstrukcji spowodowuje przeciążenia, przeprowadzono remont całej żelaznej konstrukcji. Most został zamknięty na czas wymiany elementów w 1914 roku i oddany do użytku rok później. Od tego czasu nazywany jest Mostem Łańcuchowym lub Mostem Szechenyi. Pierwszy samochód przejechał po moście w 1924 roku.

Most został zniszczony w czasie oblężenia Budapesztu w czasie II wojny światowej. Wycofujące się wojska niemieckie wysadziły most w powietrze. Dwa lata po wojnie podjęto decyzję o odbudowie jednego z symboli miasta. Otwarcie odbudowanej przeprawy nastąpiło w 1949 roku, w 100 rocznicę powstania pierwszego mostu. Od kilku lat planowany jest kolejny, duży remont obiektu, ale ponieważ potrzebne są ogromne fundusze, na chwile obecną planowane jest ograniczenie ruchu kołowego na moście. Od 4 stycznia 2020 roku obowiązuje zakaz wjazdy pojazdów powyżej 5 ton.  

Most Łańcuchowy jest jedynym mostem publicznym w Budapeszcie bez bezpośrednio połączonych głównych dróg, zamiast tego na każdym końcu mostu znajduje się rondo, plac Szechenyi w Peszcie i plac Adama Clarka w Budzie. Most został przedstawiony na kilku węgierskich monetach, ostatnio na monecie 200 forintów wyemitowanej w 2009 roku.

Obecnie Most Łańcuchowy to najpopularniejszy most na Węgrzech. Warto go zobaczyć zarówno za dnia, jak i nocą, kiedy rozświetlony setkami lampek stanowi jedną z atrakcji wieczornego krajobrazu tego miasta.

Data powstania budowli na Wzgórzu Zamkowym w Budzie nie jest znana. Historycy i archeolodzy zakładają, że budowa zamku rozpoczęła się w połowie XIII wieku. Przez kolejne lata władcy wprowadzali niewielkie poprawki czy przebudowy nawiązujące do najnowszych trendów. Ale Buda długo nie nacieszyła się zamkiem. Po zdobyciu stolicy Królestwa Węgierskiego przez Turków w zamku urządzono arsenał. Wybuch w 1578 roku zniszczył doszczętnie całą budowlę.

Odbudowany w stylu barokowym od końca XVIII wieku stał się oficjalną rezydencją królewską. Gdy w połowie XIX wieku wybuchła Wiosna Ludów, która na Węgrzech miała na celu wyzwolić kraj od panowania austriackiego, zamek został opuszczony przez rodzinę królewską i zaczął powoli niszczeć. Dopiero po powstaniu Austro-Węgier w 1867 roku podjęto decyzję o wyremontowaniu i przebudowie zamku. Prace ruszyły w 1890 roku, a w ich wyniku powstała reprezentacyjna brama i plac przed zamkiem. Przebudowa zakończyła się w 1905 roku, a budynek miał ponad 1000 bogato zdobionych, królewskich komnat.

W czasie II wojny światowej budowla bardzo ucierpiała. Podczas bitwy o Budę pałac i jego najbliższe otoczenie zostały mocno dotknięte bombardowaniami i radzieckim ostrzałem artyleryjskim. Po bitwach pałac płonął przez wiele dni, powodując największe szkody. Znany nam dziś obiekt nie został odbudowany zgodnie z oryginalnymi planami, m.in. ze względu na koszty. Wiele elementów budynku uproszczono, a niektóre celowo zrównano z ziemią. Przy odbudowie zakładano, że zamek zostanie przeznaczony na cele kulturalne, jako siedziba muzeum, biblioteki czy galerii. Odbudowa zakończyła się ostatecznie w latach 80-tych XX wieku. W czasie remontu archeolodzy odkryli wiele kamiennych rzeźb i dzieł, które ukryte były pod ziemią.

Obecnie we wnętrzach Zamku znajduje się siedziba Muzeum Historycznego Budapesztu, Węgierska Galeria Narodowa oraz Narodowa Biblioteka Szechenyj. Wszystkie te atrakcje można zwiedzać, ale obowiązuje opłata za wstęp. To też jedyna szansa, by zobaczyć zamek od wewnątrz, ponieważ wszystkie pokoje, korytarze i przejścia są elementem tych trzech instytucji.

W Muzeum przygotowano ekspozycje poświęcone Budzie, Peszcie i Obudzie – trzem miastom, które obecnie tworzą Budapeszt. Wystawy pokazują życie mieszkańców, zdjęcia, meble, narzędzia, książki czy elementy garderoby. Jest też część poświęcona historii zamku, jego budowie i rodzinom arystokratycznym mieszkającym w tym miejscu przez wieki. Odwiedzający mogą zobaczyć wspaniałe książki z bibliotek królewskich, takie jak biblioteka Matthiasa Corvinusa z okresu renesansu, warsztat rzeźbiarski czy artystycznie malowane konstelacje.

Węgierska Galeria Narodowa ma bogaty zbiór dzieł sztuki węgierskich artystów. Stałe wystawy Węgierskiej Galerii Narodowej pokazują rozwój węgierskiej sztuki plastycznej na przestrzeni wieków, od średniowiecza do współczesności. Wystawy obejmują średniowieczne i renesansowe kamienne rzeźby, rzeźby w drewnie z okresu gotyku, czy  szkice fresków przypominające bogactwo barokowej sztuki kościelnej. Oprócz dzieł węgierskich w Galerii Narodowej na Zamku Królewskim znajduje się także kolekcja arcydzieł sztuki międzynarodowej. Każde dzieło opisane jest na tablicach informacyjnych.  Tereny wokół zamku idealnie nadają się na plenerowe imprezy. Odbywa się tu m.in. Festiwal Rzemiosła czy Festiwal Wina. 

Tuż przy bogato zdobionej bramie prowadzącej do Zamku znajduje się ogromny pomnik Turula, węgierskiego, mitycznego ptaka, który jest nieformalnym symbolem kraju. Turul jest bohaterem dwóch węgierskich legend mówiących o pochodzeniu narodu węgierskiego i jego przybyciu do Europy.

Ptaszysko nie jest przedstawicielem żadnego znanego gatunku, a wygląda jak skrzyżowanie sokoła, orła i kruka. W szponach trzyma Miecz Boga, należący do wodza Hunów, Attyli. Legenda głosi bowiem, że Węgrzy wywodzą się z ludu Hunów. Turul miał zapłodnić córkę wodza Attyli – Emese, która urodziła syna Almosa. Almos był wodzem Scytów, pradziadów ludu Madziarów od których wywodzą się Węgrzy. Druga legenda z Turulem opowiada o przybyciu Madziarów na tereny obecnych Węgier.

W XX wieku symbol Turula został wykorzystany w polityce, stając się symbolem partii antysemickich i faszystowskich, był porównywany do czarnego Orła Rzeszy. Za czasów komuny Turul kojarzony był z prawicą, która po upadku socjalizmu wciąż wykorzystywała wizerunek ptaka jako symbolu radykalnych narodowców.  Po 1989 roku Turul masowo pojawiał się na węgierskich gadżetach i pamiątkach, ozdobił również monetę 50 forintową.  Obecna władza stara się naprawić wizerunek Turula i oczyścić go z politycznych naleciałości. Na Węgrzech jest ponad 250 pomników Turula, z czego najbardziej znany to ten na zamku. Co ważne, ma on upamiętniać również ofiary II wojny światowej. 

Ogromny plac przed zamkiem to genialny punkt widokowy, skąd możecie podziwiać widok na Peszt, Dunaj i okolicę. Wejście na tereny przy zamku jest bezpłatne. Jest też opcja skorzystania z tarasu umieszczonego na kopule zamku, jednak tylko w miesiącach wiosenno – letnich. Taras zamknięty jest od listopada do kwietnia. Wejście wymaga zakupu biletu.

I choć zamek zrobił na nas wrażenie swoją wielkością, to jednak urzekł nas w 100% po zmroku, kiedy podświetlany prezentuje się niesamowicie na tle budapesztańskiej panoramy. Zamek wieczorem najlepiej podziwiać z przeciwległego brzegu Dunaju, z promenady lub z okien tramwaju numer 2 – najlepszej linii w stolicy, która biegnie wzdłuż rzeki, m.in. obok Parlamentu.