Świątynię budowano stopniowo przez 159 lat. Jej forma zmieniała się z biegiem lat, w związku z rozwojem możliwości technicznych oraz zasobności portfela parafian.  Budowa mniejszego kościoła rozpoczęła się w roku 1343. Po 86 latach kościół wzbogacono o transept, który możemy zobaczyć do dziś oraz prezbiterium. Przystąpiono również do rozbudowy wieży. Na samym początku kościół przypominał trójnawową bazylikę.  W roku 1454-1466 podwyższono wieżę, podwyższono także wieżyczki na skrzyżowaniu naw. Dwadzieścia lat później pozostała bazylikowa część nawy została poszerzona.

Historycy sztuki często omawiają Bazylikę Mariacką jako przepiękny przykład sklepień kryształowych, gwiaździstych czy sieciowych. Zostały one stworzone przez Henryka Hetzela w latach 1498 – 1502.

Do 1572 roku  z głównego ołtarza korzystali tylko i wyłącznie katolicy. Jako, że już w 1517 roku do Gdańska zawitała reformacja Lutra, katolicy stracili Bazylikę i odzyskali ją dopiero po 1945 roku. W XVII wieku obok Kościoła Mariackiego powstała Kaplica Królewska w stylu barokowym. 

Kaplica wybudowana została ze względu na przejęcie przez protestantów budynku Bazyliki, jako budynek tymczasowej modlitwy dla katolików.  Domniemanym architektem kaplicy był Tylman z Gameren – ten sam człowiek jest autorem Łazienek Królewskich, Pałacu Krasińskich w Warszawie, Kościoła św. Anny oraz wielu innych dzieł znajdujących się w Polsce.  W związku z przejęciem Bazyliki przez protestantów, kościół ozdobiono licznymi dziełami sztuki, które przekazał gdański patrycjat.

Niestety wojna zbierała swoje żniwa niemalże wszędzie i nie pominęła pięknej Bazyliki Mariackiej. Podczas bombardowania w 1945 roku spłonęły drewniane konstrukcje dachów, stopiły się niektóre dzwony kościelne, runęło 40% sklepień, a część wyposażenia kościoła została zniszczona.  Eksponaty, które się zachowały zobaczycie dzisiaj w … Muzeum Narodowym w Warszawie.

Już po roku rozpoczęto odbudowę Bazyliki, a jesienią 1955 roku świątynię poświęcono i oddano w ręce jej wiernym. Nadal jednak prowadzone były prace rekonstrukcyjne dachów wież, a z upływem lat powracały także dzieła sztuki. Dziesięć lat po uroczystym poświęceniu kościoła Papież podniósł jego rangę do Bazyliki Mniejszej, a w roku 1987 został uznany Konkatedrą Diecezji Gdańskiej.

Co ciekawe, co roku katedrę odwiedza kilkaset tysięcy osób – nie dziwnego… jest co oglądać!  Nie sztuką jest wejść do kościoła nie wiedząc co tak naprawdę widzimy. Kiedy powstały te dziwne rzeźbienia? Ale o co chodzi z tymi sklepieniami? – Spróbujemy przybliżyć Wam nieco historię architektury wnętrza tej niesamowitej budowli, zapewniam Was, że będzie ciekawie!

Bazylika Mariacka jest przede wszystkim bazyliką gotycką. Budowle gotyckie były strzeliste, duże i przede wszystkim wysokie. Dlaczego? Im wyższa była budowla, tym bliżej Boga byli wierni.  Kościół zbudowany jest na planie nieregularnego krzyża i posiada trzy nawy. 

Idąc jedną, czy drugą nawą zatrzymajcie się i spójrzcie w górę. Zobaczycie piękne, wzorzyste, rzeźbione łączenia kolumn lub filarów – to są sklepienia kryształowe. W Bazylice Mariackiej możecie zauważyć sklepienia żebrowe, sieciowe, gwiaździste oraz kryształowe – polecamy spoglądać w górę.

Wnętrza Bazyliki zdobią liczne zabytki malarstwa i rzeźby gotyckiej. Możecie tu zobaczyć zabytki średniowieczne takie jak: Pieta, Piękna Madonna czy św. Jerzy pokonujący smoka – a to tylko kilka z nich. Wnętrza zdobią również rzeźby wykonane na pograniczu stuleci, liczne malowidła, ornamentalne, złote ołtarze…

Co ciekawe, Bazylika prowadzi akcję kupowania Gwiazd – cegiełek na rzecz jej rozwoju i dalszej renowacji. Każda Gwiazda jest zawieszana na sklepieniach Bazyliki i jest przypisana do konkretnej osoby, bądź organizacji, która zechciała zostać Donatorem Gdańskiej Świątyni. 

Zdecydowanie naszym ulubionym dziełem skrytym pod dachem Bazyliki Mariackiej jest zegar astronomiczny z XV wieku! To obok zegara astronomicznego w Pradze, jeden z najcenniejszych zabytków tego typu w Europie.

Został wykonany przez Hansa Düringera z Torunia w latach 1464 – 1470. Zegar ma ponad 14 m wysokości i w XV w. był największy na świecie. Składa się z trzech części: kalendarium, planetarium i teatru figur. Znajdziecie tam dane dotyczące roku, znaki zodiaku oraz fazy księżyca. Po obu stronach u góry są dwa otwory, zamykane drzwiczkami, w których ukazują się sceny Zwiastowania i Pokłonu Trzech Króli.

Do cegiełek dorzucacie się odwiedzając wieżę widokową, która jest naszym „number one” jeśli chodzi o wizytę w Bazylice Mariackiej. Wieża wybudowana została w 1466 roku i liczy sobie 82 metry wysokości. Zapewniamy Was, że widok robi wrażenie! Fani wysokogórskich wycieczek zdecydowanie będą zadowoleni, żeby dostać się na szczyt musimy pokonać 409 stopni schodów!

Podjęcie wyzwania gwarantuje Wam widoki na przecudowną panoramę Gdańska! Drugiego takiego miejsca w mieście zdecydowanie nie znajdziecie. Osoby, które mają lęk wysokości albo klaustrofobię powinny jednak zostać na dole. Większość schodów została zachowana i przejścia są dosyć wąskie, do tego ciągną się w kształt spirali. Pokonując część stopni dostaniecie się do pomieszczenia z dzwonami, które można obejrzeć z bliska.

Cena biletów również nie jest wygórowana. Za bilet normalny zapłacicie 10 zł, a za bilet ulgowy 5 zł. Wieża otwarta jest codziennie od 11 do 17. Wieża jest zamknięta w przypadku złych warunków pogodowych, w szczególności podczas burzy.

Nikt nie lubi wybierać się na wycieczkę nie wiedząc, czy wejdzie do obiektu, czy nie. Bazylika Mariacka otwarta jest w godzinach:

– dni powszednie w wakacje 8:30 – 18:30, poza wakacjami do 17:30

– niedziele i uroczystości: 11:00 – 12:00; 13:00 – 17:30 (w wakacje do 18:30)

Wejście do Bazyliki Mariackiej jest całkowicie darmowe, a zwiedzać ją można cały rok za wyjątkiem pory nabożeństw. Godziny odprawianych mszy świętych znajdziecie na oficjalnej stronie Bazyliki Mariackiej – KLIK TU.

Bazylika Mariacka znajduje się na ulicy Podkramarskiej 5 w Gdańsku.  Dojedziecie tam autobusem komunikacji miejskiej numer 167, 184, 199, 210 i T8, najbliższe stacje do Bazylika Mariacka, Zielony Most, Żabi Kruk. Na miejsce dojeżdżają również tramwaje numer 2, 3, 6, 12.

A jeśli podróżujecie z dziećmi i obawiacie się, że znudzi ich liczba zabytków to koniecznie zobaczcie nasz pomysł na zwiedzanie Gdańska. My zamieniliśmy nudny spacer w rodzinną super przygodę 🙂 Okazało się bowiem, że w Gdańsku ukryte jest hasło, które pomoże ocalić Cyfrowe Królestwo przed złym Czarnoksiężnikiem Gigabajtem.

W mitologii rzymskiej Neptun uważany był za boga władającego morzem, a także chmurami czy deszczem. W jego doli leżało więc rozpętywanie burz i sztormów. Kiedy żeglarze wybierali się w długą podróż i chcieli uniknąć niedogodności pogodowych, modlili się i składali ofiary właśnie Neptunowi.

Na początku XVII wieku, z inicjatywy ówczesnego burmistrza miasta Bartholomaeusa Schachmanna, podjęto próby wybudowania fontanny na Długim Targu. Miała ona pomóc w zagospodarowaniu przestrzeni i stanowić ozdobę dla znajdującego się nieopodal ratusza. W pierwotnych planach zaznaczono, iż bóg morza ma spoglądać właśnie w tamtym kierunku i skłaniać z pokorą głowę. Wszystko dlatego, iż to właśnie ratusz był miejscem, w którym zatrzymywali się polscy królowie podczas pobytu w Gdańsku.

Architektem, któremu zlecono to zadanie, został Abraham van den Block. W ciągu kilku lat udało mu się stworzyć kamienną czaszę i obudowę basenu. Pozostałe elementy ozdobne musiały poczekać na ukończenie sieci wodociągowej, która umożliwiłaby podłączenie fontanny. W tym również wykonana z brązu figura Neptuna, której autor do dziś pozostaje nieznany. 

Przez kilka lat po uruchomieniu, fontanna cieszyła się niemałym zainteresowaniem. Między innymi z tego właśnie powodu, aby uniknąć dewastowania jej przez oglądających, w 1634 roku fontannę ogrodzono kutą kratą. Krążą pogłoski, że to również dlatego, iż ludzie wrzucali do fontanny drobne, w przeświadczeniu, że to przyniesie im szczęście. Takie działania mogły jednak uszkodzić kruche mechanizmy. Ponoć sam bóg nie był zadowolony z tego, że turyści zanieczyszczają jego ukochaną wodę. Mówi się, że raz nawet, aby dać upust swojej irytacji, sprawił, iż z fontanny popłynęła… złota woda! Ile w tym prawdy – nie wiadomo. Pogłoski donoszą jednak, że wydarzenie to miało ogromne znaczenie dla twórców jednego z najsłynniejszych gdańskich alkoholi – złotego likieru Goldwasser.

Fontanna od momentu wybudowania przeżyła dwie gruntowne naprawy. Pierwsza nastąpiła już w XVIII wieku. Wówczas Jan Karol Stender przyozdobił bramę o kute elementy, które znamy do dzisiaj. W 1954 roku rekonstrukcji musiały ulec najważniejsze elementy – trzon fontanny, trójząb i pojedyncze elementy ogrodzenia.

Smukłe, lecz muskularne ciało władcy zakrywa ogon okalającego jego nogi konia morskiego – stwora, którego przy pomocy swej boskości bez problemu ujarzmił. Jego wygięta sylwetka przywodzi na myśl włoskie rzeźby, które prezentowały postacie w sposób dynamiczny i ożywiony. Z kolei rysy twarzy Neptuna historycy porównują z wizerunkiem Marka Aureliusza. Możliwe, że to właśnie on był inspiracją dla rzeźbiarza.

Neptun, jak na wielkiego bożka przystało, nie może pokazywać się turystom bez nadwornej świty. Najważniejszy jest jednak trzymany przez niego trójząb – jest to nie tylko artefakt świadczący o jego władzy, ale również element, z którego wypływa główny strumień wody. Stamtąd dopiero spada na kamienną czaszę, by kaskadą spłynąć do basenu.

U stóp misy, na której ustawiono postać Neptuna, znajdują się rzygacze o kształcie lwich głów, z których wypływa woda. Kamienny basen fontanny również ozdabiają liczne postaci i morskie stworzenia. Znajduje się wśród nich na przykład łabędź, który jest symbolem łagodności, piękna i szlachetności. A także pies morski, inaczej zwany również foką. Dla kontrastu u stóp morskiego bożka znajduje się również kilka syren. Te z kolei charakteryzuje przebiegłość, sensualność, ale i śmierć. Mitologicznym syrenom daleko bowiem do postaci wykreowanej przez Disneya – Arielce. 

Z kolei okalająca fontannę krata zakończona jest wykutym w złocie orłem, symbolem Polski oraz herbem gdańskim, trzymanym przez lwy odziane w korony. 

Wybierając się na wycieczkę do Gdańska zdecydowanie warto pamiętać o tym obiekcie. Nie tylko przez wzgląd na fakt, iż jest to najbardziej fotogeniczne i rozpoznawalne miejsce w mieście, ale również jego ciekawą historię i ozdobne elementy rodem z baśniowej krainy. Wszystko to składa się na magiczną atmosferę tego miejsca, które rok rocznie przyciąga całe rzesze turystów.  Obiekt można obejrzeć bezpłatnie, każdego dnia tygodnia i o dowolnej godzinie. 

Wybieracie się na rodzinną wycieczkę do Gdańska? To koniecznie zobaczcie na nasz sposób zwiedzania miasta, który zamienia nudny spacer w super rodzinną przygodę  Musieliśmy stawić czoło potężnemu Czarnoksiężnikowi Gigabajtowi, odszukać wskazówki, złamać szyfry i uratować Cyfrowe Królestwo! Zobaczcie:

Ulica Mariacka powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Nazwano ją ulicą Naszej Pani albo Frauengasse, a wszystkie te nazwy (razem z Mariacką) odnosiły się do Bazyliki Mariackiej – największej ceglanej świątyni w Europie, która zwieńcza całą 185-metrową ulicę. Z drugiej strony uliczka kończy się gotycką Bramą Mariacką prowadzącą do Motławy. 

W średniowieczu Frauengasse była ulicą zakładów szewskich i ław mięsnych. Pomiędzy Mariacką, a ulicą Świętego Ducha powstał budynek z jatkami, które posiadały ruchome blaty. W dzień służyły one do sprzedaży, a nocą do zamykania okna kramu. Dziś nie ma po nich śladu, część z nich została wyburzona, a część zniszczona w 1945 roku. 

Na ulicy Mariackiej w Gdańsku możecie zobaczyć przedproża, które budowane był od XIV wieku, do dziś zachowało się ich niewiele. Przedproża to ciekawe, zdobione schodki i mini tarasy przed wejściami do budynków dowodzące majętności gdańskich mieszczan. Charakterystyczne są dla miast bałtyckich, a te widoczne na ulicy Mariackiej zostały zrekonstruowane po wojnie w co doprawdy ciężko uwierzyć. Nie da się przejść obok nich obojętnie, dodają całej uliczce uroku i sprawiają, że jest ona niesamowicie klimatyczna. Niegdyś służyły jako centrum życia towarzyskiego, gdzie zamożne mieszczanki popijały herbatkę, mieszczanie zaciągali się tytoniem, a w piwnicach ulokowanych pod przedprożami bogatsi kupcy składowali własne towary i skarby. 

Pod koniec XVI wieku architekt Antoni van Obberghen zbudował tuż obok Bramy Mariackiej niesamowitą budowlę, która łączyła zalety domu mieszkalnego i spichlerza wraz z 38-metrową wieżą, z której można było obserwować port morski. Jego pierwszym właścicielem był kupiec Jan Köppe. W XIX wieku budynek został przejęty przez Towarzystwo Przyrodnicze, a w wieżyczce naukowcy urządzili  obserwatorium astronomiczne. Dziś swoją siedzibę ma tutaj Muzeum Archeologiczne, a punkt widokowy może zwiedzić każdy chętny. Serdecznie zachęcamy Was do odwiedzenia muzeum oraz wieży – kiedy pokonacie 142 stopnie przed Wami ukaże się piękny krajobraz z widokiem na Motławę oraz Długie Pobrzeże.

Muzeum Archeologiczne, a raczej jego filia nazwana Domem Przyrodników zaoferować Wam może nie tylko wstęp na wieżyczkę widokową. W środku znajdziecie wystawy stałe w większości poświęcone pradziejom Pomorza takie jak: „Pradzieje Pomorza Gdańskiego”, „Z bursztynem przez tysiąclecia”, „Schorzenia ludności prahistorycznej na ziemiach polskich”, „1000 lat Gdańska w świetle wykopalisk” czy „Tajemnice Doliny Nilu. Sudan. Archeologia i Etnografia” – prawdziwa uczta dla miłośników historii i nie tylko.  

Wojna doprowadziła Gdańsk niemalże do ruiny, a co się za tym idzie – ulica Mariacka bardzo mocno ucierpiała, a razem z nią wiele zabytków. To, co widzimy obecnie to zrekonstruowane kamieniczki z przedprożami, których odbudowa rozpoczęła się po wojnie. To niesamowite, że budowle, które nas otaczają pochodzą z drugiej połowy XX wieku!

Powojenni budowniczowie wykonali swoją pracę z niesamowitą precyzją i starannością. Zwróćcie uwagę na piękne rzeźbienia kamienic, gargulce, które odprowadzały wodę do rynsztoków (zwane również rzygaczami), ale przede wszystkim na pięknie zdobione przedproża zawierające sceny biblijne, mitologiczne oraz wiele ornamentów. 

Mimo, że wiele z nich odbudowanych było po wojnie, kamienice na ulicy Mariackiej również niosą ze sobą troszeczkę historii. Poniżej przedstawimy Wam kilka z nich.

Kamienica nr 1 znajduje się najbliżej Bazyliki Mariackiej i jest jedną z najstarszych kamienic zachowanych na ulicy Mariackiej, a na jej temat krążą nawet legendy. Jedna z nich głosi, że w XVI wieku zamieszkiwana była przez Annę Shilling, która była przyjaciółką i gospodynią Mikołaja Kopernika. Co ciekawe, kilka lat temu w piwnicy pod kamienicą znaleziono kufer z datą 1539 oraz fragmentem nazwiska „Shill…”. Dziś znajdziecie tam hotelik – Gotyk House oraz małe muzeum Mikołaja Kopernika, w którym możecie zobaczyć reprinty jego dzieł oraz rekonstrukcję znalezionego kufra. Do mini Muzeum Kopernika, wejdziecie codziennie, w godzinach 10-18 za darmo.

W kamienicy pod obecnym numerem 51 mieszkał budowniczy zegarów w Dworze Artusa i Domu Uphagena – Ernest Weichenthal.

W kamienicy o numerze 37 pod koniec XIX wieku siedzibę miała drukarnia Bernarda Milskiego, gdzie wydrukowano pierwszy egzemplarz „Gazety Gdańskiej”, a samo wydawnictwo zasłynęło z tego, że do początku XX wieku wydało ponad 50 tomów bestsellerów literatury polskiej takiej jak „Krzyżacy”, czy „Trylogia”.

Jej początki sięgają prawdopodobnie roku 1484 i jest jedną z młodszych bram wodnych Gdańska. Brama została wybudowana w stylu późnogotyckim i bardzo przypomina Bramę Chlebnicką, którą znajdziecie nie tak daleko, na wylocie ulicy Chlebnickiej. 

Nad przejściem, w przyziemiu od strony Motławy możecie zobaczyć herby Polski, Gdańska oraz Prus Królewskich, od strony ulicy Mariackiej na bramie widnieje herb Gdańska trzymany przez dwa lwy. Po wojnie Brama Mariacka również ucierpiała i wraz z jej odbudową oddana została do użytku Muzeum Archeologicznego.

Na ulicę Mariacką nie dojedziecie bezpośrednio żadnym środkiem motoryzacyjnym. Fanów wycieczek pieszych zachęcam do spaceru Długim Pobrzeżem – będziecie mieli okazję obejrzeć piękną Motławę, port, liczne stoiska z pamiątkami oraz niezwykły widok na zabytki Gdańska, jednocześnie możecie zwiedzić wiele innych okolicznych miejsc – naprawdę, warto!

Jeśli planujecie podróż komunikacją miejską powinniście się kierować na przystanki „Zielony Most”, „Żabi Kruk 04”, „Żabi Kruk 03” dojedziecie tam autobusami o numerach: 112, 138, 166, 178, 199, 210, 256. Jeśli preferujecie tramwaje kierujcie się w stronę przystanków: „Brama Wyżynna 01”, „Żabi Kruk 01”, „Żabi Kruk 02”; dojedziecie tam tramwajami o numerach: 2, 3, 6, 7, 8, 9.

Zmotoryzowanym polecamy zaparkować auto na Targu Węglowym (obok Teatru Wybrzeże), albo na ulicy Szerokiej. Należy jednak pamiętać, że w czasie Jarmarku św. Dominika te obszary zajęte są w pełni przez stragany :). Możecie jeszcze zaparkować na ulicy Bogusławskiego, przy Teatrze Szekspirowskim – jest tam bardzo dużo miejsc parkingowych. Pamiętajcie jednak, że na większości ulic obowiązuje opłata parkingowa.

Jeśli chcielibyście wiedzieć co ciekawego możecie zwiedzić w okolicy nie ukrywamy, że lista jest długa, a opowieści można snuć bez końca. Przede wszystkim polecamy Wam odwiedzenie Bazyliki Mariackiej – ogromnej, gotyckiej budowli, której gmach „przylega” do ulicy Mariackiej. 

Inne atrakcje warte Waszej uwagi to Długi Targ, Galeria Starych Zabawek, Ratusz Głównego Miasta czy  Brama Chlebnicka.

Wybierając się na ulicę Mariacką zarezerwujcie sobie dużo czasu. Za wyjątkiem tej ulicy warto zajrzeć na Stare Miasto, wybrać się na wycieczkę z przewodnikiem, czy po prostu odwiedzić sztandarowe miejsca Gdańska wraz z jego pięknymi zabytkami. Gwarantujemy Wam, że zakochacie się w tym miejscu i nie będziecie chcieli wyjeżdżać

A jeśli podróżujecie z dziećmi i obawiacie się, że znudzi ich liczba zabytków to koniecznie zobaczcie nasz pomysł na zwiedzanie Gdańska. My zamieniliśmy nudny spacer w rodzinną super przygodę. Okazało się bowiem, że w Gdańsku ukryte jest hasło, które pomoże ocalić Cyfrowe Królestwo przed zły Czarnoksiężnikiem Gigabajtem.