Rodzinne wakacje na kempingu
i podróże po Europie

Śladem historii… i mamutów

Pałac dla pary królewskiej, który pierwotnie wyglądał znacznie mniej okazale, wybudował w XVII wieku architekt Augustyn Locci. Skromne Villa Nova (czyli ‘nowa willa’; nazwa ta najprawdopodobniej dała początek tej, którą znamy współcześnie, czyli Wilanów) na przestrzeni wieków, i za sprawą kolejnych właścicieli, przeszło jednak szereg zmian. Rozbudowie uległ nie tylko pałac, ale również okoliczne zabudowania czy ogród, który po dziś dzień zdaje się być największą chlubą posiadłości.

Wśród nazwisk polskiej szlachty zamieszkującej mury pałacu w Wilanowie możemy wymienić rodziny Sieniawskich, Czartoryskich, Lubomirskich, Branickich czy Potockich. To właśnie z inicjatywy tych ostatnich część pałacu przekształcono w jedno z pierwszych publicznych muzeów w Polsce. Od 1805 roku kolekcja znajdujących się tam dzieł rosła. Dzięki temu w 1994 roku zespół pałacowy w Wilanowie został uznany za pomnik historii i po dziś dzień gromadzi w swoich komnatach rzesze polskich oraz zagranicznych turystów.

Zanim jednak przekroczy się próg pałacu i przepadnie wśród znajdujących się tam bogactw, warto zwrócić uwagę na Kościół Świętej Anny. Fasada świątyni olśniewa, podobnie jak zgromadzone wokół pomniki najznamienitszych polskich hetmanów. Warto jednak zajrzeć też do środka i zachwycić się architekturą. Tamtejszy wystrój jest zaledwie kroplą w morzu przepychu. Pałacowe komnaty zdecydowanie wiodą w tej dziedzinie prym.

Jest jednak jeden drobny, lecz znaczący akcent, którego nie uświadczy się wewnątrz pałacu. Jest nim kość mamuta podwieszona do stropu. Z daleka wygląda nieco jak wymyślny kinkiet, jednak kiedy podejdzie się bliżej, odkrywa się wyjaśnienie dla całej tej sytuacji. To nietypowe znalezisko odkryto podczas wykopywania fundamentów pod kościołem. Na pamiątkę tego wydarzenia kość stała się elementem wystroju.

Apartamenty królewskie, z racji czasu powstania, charakteryzują się wyraźnym wpływem stylu barokowego. Wiąże się on ściśle z dziwnością i przepychem – czyli, delikatnie rzecz ujmując, z lekkim bałaganem. Wnętrza jednak, mimo wyraźnego natłoku elementów wystroju, nie odstraszają, a właśnie przyciągają kuriozalnymi połączeniami barw, faktur i kształtów. Kunsztownie zdobione meble, ręcznie malowane kominki, chińska porcelana czy grube, ciężkie zasłony wykonane z drogich materiałów oferują namiastkę królewskiego luksusu w zamian za chwilę kontemplacji.

Apartamenty królewskie umieszczone są w centralnej części pałacu. Dominuje w nich złoto i purpura – czyli barwy kojarzące się bezpośrednio z władzą. Na szczególną uwagę zasługują widoczne pod sufitami płaskorzeźby i malowidła plafonowe, będące najprawdopodobniej jednym z najcenniejszych dobytków barokowych w Polsce. Dzięki nim wnętrza tętnią życiem, historią i mistycyzmem, który sprawia, że przemierzanie kolejnych pałacowych korytarzy nabiera innego znaczenia. Ma się wręcz wrażenie, że odbywa się nieplanowaną podróż w czasie. 

Co ciekawe, do sypialni króla przylega antykamera – rodzaj korytarza, w którym goście czekali na audiencję. W czasach baroku zwyczajem było bowiem przyjmowanie petentów w sypialni. Podczas audiencji król leżał na łóżku, podczas gdy odwiedzający musieli stać. Na posłaniu obok króla mogli zasiąść jedynie członkowie rodziny bądź znamienici goście, poproszeni o to przez samego władcę.

Wspomniane wcześniej malowidła plafonowe koncentrują się w czterech pomieszczeniach królewskich apartamentów. Podziwiane oddzielnie zniewalają, ale na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż stanowią one część jednego cyklu, którego motywem przewodnim są cztery pory roku. Na suficie w sieni królowej przedstawiona jest jesień, zaś w sypialni – wiosna. Z kolei w pokojach króla sufit zdobi malowidło prezentujące zimę i lato. Autorem tych fascynujących malowideł był polski artysta Jerzy Eleuter Szymonowicz-Siemiginowski.

Ważnym pomieszczeniem jest również Wielka Sień. Za czasów panowania króla Jana III pełniła ona rolę jadalni, w której zwykli gromadzić się biesiadnicy. Elementem centralnym była rzeźba konna samego króla, powstała na cześć zwycięskiej bitwy pod Wiedniem. Choć aktualnie wystrój nieco odbiega od tego sprzed lat, rzeźba zachowała się w stanie nienaruszonym. Ze względów logistycznych została jednak przeniesiona. Aktualnie zwiedzający mogą oglądać ją tuż przy wejściu do muzeum.

Ponadto na użytek zwiedzających udostępnione są inne pomieszczenia – Sala Biała, Biblioteka Króla, Salon Malinowy czy Sień Dolna. Każdy z tych pokoi ma coś innego do zaoferowania. Dla przykładu Sala Biała jest miejscem, w którym zgromadzone są portrety doczesnych właścicieli posiadłości. W zbiorach znajduje się chociażby malowidło przedstawiające samego Stanisława Kostkę Potockiego na koniu, będące jedną z cenniejszych dostępnych pozycji. Do plejady prezentowanych na płótnie osobistości zalicza się również sam król Jan III Sobieski i jego synowie.

Po zwiedzeniu królewskich wnętrz warto wybrać się na spacer po wilanowskim ogrodzie. Wizyta na łonie natury pozwoli odetchnąć od przepychu panującego wewnątrz pomieszczeń. 

Na każdym kroku widoczna jest pieczołowitość ogrodników i zamysł dekoratorski zamieszkujących te tereny właścicieli. Park został podzielony na kilka mniejszych segmentów, takich jak Gaj Akademosa, park angielski ze starą pompownią, czy park z rzeźbą Trytona. Dzięki panującej w nim różnorodności, na trasie mijamy liczne rzeźby, jak chociażby te przestawiające Franciszka Karpińskiego i Jana Kochanowskiego, ogrody różane i zielne, szklaną oranżerię, staw a także, ku uciesze szczególnie najmłodszych, powojenną fontannę.

Od połowy października do połowy lutego organizowany jest również Królewski Ogród Światła, który sprawia, że znane tereny zielone, które nieco tracą na swej wartości wraz ze spadkiem temperatur, rozbłyskują kaskadą barw. Liczne instalacje świetlne składane są w najróżniejsze konstelacje ogrodowe, które wprawiają oglądającego w królewski, a zarazem magiczny nastrój. Znana fasada pałacu nabiera zupełnie innego wyrazu, kiedy oświetlają ją dziesiątki tysięcy małych słońc.

Pałac jest otwarty dla zwiedzających w weekendy od godziny 10 do 16, przy czym ostatnie wejście następuje o godzinie 15. Dodatkowo królewskie wnętrza można odwiedzić również w czwartek w godzinach 10 – 14. 

Inaczej sprawa wygląda z parkiem, który jest dostępny dla zwiedzających od poniedziałku do piątku w godzinach 9.30 – 18.00 oraz w weekendy od 9.30 do 21.

Zarówno wstęp do pałacu jak i do parku jest biletowany. Bilety można zakupić w kasach przed wejściem lub na stronie internetowej Pałacu w Wilanowie. Bilet wstępu do pałacu upoważnia do zwiedzania parku, jednak nie działa to w drugą stronę. Jeśli po zwiedzeniu samego parku zapragnie się zwiedzić również pałac, należy nabyć stosowny bilet.

Ceny biletów różnią się w zależności od ulgi. Bilet normalny kosztuje 25 złotych zaś ulgowy – 20. Jest to cena biletu umożliwiającego zwiedzenie pałacu, a także przylegającego do niego ogrodu. Bilet zezwalający jedynie na zwiedzenie parku kosztuje 7 złotych (normalny) bądź 4 złote (ulgowy). W czwartki wejściówki uprawniające do zwiedzania parku są darmowe.

Łzy Jana III Sobieskiego i wróżby królowej Marysieńki

Mnogość zachowanych w idealnym stanie elementów wystroju pałac zawdzięcza przede wszystkim Stanisławowi Kostce Potockiemu. To dzięki temu, iż z niebywałą pieczołowitością odnajdywał porozrzucane po całej Europie przedmioty należące niegdyś do majątku wilanowskiego, część pomieszczeń mogła zostać odrestaurowana zgodnie z panującymi w danej epoce zasadami, a następnie przekształcona w maleńkie, tematyczne galerie. Kolorowe, ręcznie tkane gobeliny, kosztowne wazy, prace malarskie znamienitych artystów – to wszystko jest udostępnione do wglądu spragnionych sztuki zwiedzających w muzeum wilanowskim.

W Wilanowie nie brak atrakcji o każdej porze roku. Turyści mogą zgłębiać historyczne niewiadome biorąc udział w organizowanych wykładach, warsztatach czy po prostu słuchając opowieści edukatorów muzealnych i pracujących tam rekonstruktorów. Znajdzie się również coś dla wielbicieli dawnej muzyki czy teatru. Na terenie pałacu organizowane są bowiem koncerty i spektakle. Sprawia to, że zarówno w dzień jak i w nocy każdy znajdzie dla siebie coś dobrego. Pozostaje jedynie zapoznać się z aktualną ofertą i wybrać to, co najbardziej do nas przemawia.

A ci, którzy po wizycie w Pałacu w Wilanowie nadal czują niedosyt, mogą skorzystać z Pasażu Wiedzy dostępnego na głównej stronie internetowej obiektu. Zebrane tam artykuły wyjaśnią nieścisłości, uzupełnią luki, a także uraczą faktami z życia codziennego mieszkańców Wilanowa. Jeden z nich opowiada o uwielbieniu królowej Marysieńki do astrologii i jej próbach przewidzenia dalszych losów Polski przy użyciu sztuki kabalistycznej. Inny zaś głosi, że Jan III Sobieski, nieustraszony przywódca z bitwy pod Chocimiem, nie wstydził się swoich łez i rzewnie przelewał je podczas różnego rodzaju zgromadzeń. Znajdzie się więc coś zarówno dla historycznych fanatyków jak i osób, którym ten przedmiot nigdy nie leżał, ale są ciekawi tego, jak kiedyś żyli ludzie. Zapoznanie się z przedstawionymi tam faktami będzie stanowiło idealne zwieńczenie sentymentalnej wycieczki do przeszłości.

A gdy nabierzecie ochoty na odwiedziny w kolejnym zamku, to kilkanaście minut jazdy autem dzieli Was od Zamku Królewskiego w Warszawie, którego bogato zdobione wnętrza i smutna historia warte są Waszej wizyty.