Rodzinne wakacje na kempingu
i podróże po Europie

Niegdyś dom najznamienitszych polskich monarchów i miejsce obrad sejmowych, dziś atrakcja turystyczna. Ale nie byle jaka! Muzealne zasoby Zamku na Wawelu są na tyle pokaźne, by zainteresować zarówno historycznych pasjonatów, jak i turystów, którzy zamiast na antyczności przedmiotów, wolą skupiać się na ich estetycznym aspekcie.

Zamek Królewski na Wawelu, wraz z przynależącą do niego Katedrą Wawelską i pozostałymi budynkami, znajduje się na malowniczym wzgórzu wawelskim. U jego podnóża, w roli fosy, przepływa Wisła. Cały kompleks dodatkowo otoczony jest murami, które pełniły niegdyś funkcje obronne. Oglądany z różnych punktów widokowych wygląda inaczej, ale niezmiennie zachwyca swoim majestatycznym i monumentalnym wyglądem.

Na długo przed tym, nim Warszawa stała się stolicą Polski, to Kraków był miejscem, z którego decydowano o losach całego kraju. Komnaty w Zamku Królewskim na Wawelu zamieszkiwane były wówczas przez monarchów i ich rodziny. Z kolei w jego służbowych pomieszczeniach organizowano polityczne posiedzenia i zebrania. Po utracie statusu stolicy Kraków nie został jednak zapomniany i porzucony, a stał się miejscem koronacji i pochówku kolejnych monarchów. 

Hołdując historii, która zawiera się w jego murach, Zamek Królewski na Wawelu w 1978 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Niektóre źródła donoszą, iż nazwa ta została wzięta od słów określających skałę – „wądół”, „wąwał” lub „wąwel” –  stanowiącą budulec wzgórza, na którym znajduje się zamek. Inni badacze skłaniają się jednak ku wyjaśnieniu, iż słowem „wąwel” w ówczesnej gwarze określano posiadłość na mokradłach. 

Swoją podróż po Wawelu warto rozpocząć od odwiedzenia Katedry Wawelskiej. Zanim jednak zacznie się cieszyć oczy zabytkami zgromadzonymi w jej nawach, warto przejść się po dziedzińcu i przyjrzeć fasadzie. Znajdujące się na niej płaskorzeźby, poza funkcją estetyczną, miały bowiem działać odstraszająco na złe duchy. Pieczołowitość, z jaką są wykonane, wskazuje na fakt, iż ówcześni ludzie naprawdę w to wierzyli. Z tego samego względu na ścianach kaplicy są porozwieszane kości prehistorycznych zwierząt. Wierzono bowiem, że obronią one to miejsce przed złem. 

Wewnątrz katedry panuje zupełnie inny klimat niż w komnatach –  bardziej sakralny i wzniosły. Nie ma co się jednak dziwić. To właśnie tu znajdują się szczątki najznamienitszych polskich monarchów. Łącznie na Wawelu jest pochowanych 19 królów, licząc od Władysława I Łokietka do Augusta II Mocnego. Wawel stanowi miejsce pochówku również dla zasłużonych wodzów czy polskich poetów. Spoczywa tutaj chociażby Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Tadeusz Kościuszko czy Józef Piłsudski. 

Same nagrobki, szczególnie te należące do monarchów, wyglądają jak małe dzieła sztuki. Poza nimi w katedralnym skarbcu zgromadzono całą masę religijnych pamiątek. Wśród nich znajduje się chociażby włócznia świętego Maurycego, która odegrała istotną rolę w historii Polski. Ponadto można tam obejrzeć płaszcz koronacyjny Stanisława Augusta, krzyż wykonany z diademów należących do księcia Bolesława Wstydliwego i jego żony, a także zabytkowe kielichy liturgiczne, monstrancje, szaty czy nawet królewskie insygnia. Zasoby te stanowią niewątpliwy skarb narodowy.

Obowiązkowym punktem wycieczki powinno być również odwiedzenie Dzwonu Zygmunta znajdującego się w Wieży Zygmuntowskiej. Tradycja głosi, że dopóki wisi on na swoim miejscu, Kraków będzie bezpieczny. Jak dotąd przepowiednia się sprawdza, a Dzwon urozmaica swoim biciem wszelkie ważne święta narodowe.

Wnętrza zamku stanowią zabytek sam w sobie. Majestatyczne, ozdobione złotem i purpurą nie pozostawiają złudzeń – niegdyś te mury były zamieszkiwane przez monarchów. Spacer korytarzami, pośród bogactw i pamiątek po polskich władcach, gwarantuje zapierającą dech w piersiach podróż do przeszłości.

Jednym z najistotniejszych pomieszczeń w zamku są Reprezentacyjne Komnaty Królewskie. Poza renesansowymi włoskimi mebli można tam znaleźć drogocenną kolekcję arrasów króla Zygmunta Augusta, a także portrety rządzących na Wawelu królów. To właśnie stąd podejmowano najważniejsze państwowe decyzje, organizowano spotkania sejmowe i narady. A kiedy sytuacja na dworze i w kraju była ustabilizowana, w tych samych komnatach organizowano bale, wystawne uczty, spotkania kulturalne czy nawet królewskie wesela. 

Następnym punktem na mapie są Prywatne Apartamenty Królewskie, w których niegdyś zamieszkiwali goście królewscy. Dziś są one miejscem, w który prezentowane są eksponaty z czasów saskiej dynastii Wettinów. W skład tej kolekcji wchodzą unikalne wazy, porcelanowe naczynia i srebra stołowe. Znaleziska te kuszą grą kolorów, rozmiarów i wykończeni, niezmiennie przyciągając uwagę zwiedzających w każdym wieku.

W Skarbcu Koronnym i Zbrojowni znajduje się jeden z najcenniejszych mieczy w historii Polski – koronacyjny Szczerbiec. Za czasów panowania królów w miejscu tym były przechowywane również królewskie insygnia. Teraz miejsce to może zafascynować przede wszystkim sympatyków uzbrojenia, gdyż prezentowane są tam różne rodzaje broni białej i palnej, a także zbroje rycerskie i paradne rzędy końskie z różnych okresów historycznych.

Jedno ze skrzydeł zamku poświęcone jest także pamiątkom Sztuki Wschodu. W tamtejszych komnatach zgromadzone są kobierce, chorągwie, tureckie elementy wystroju, chińska i japońska ceramika a także trofea wojenne. Z kolei w Wawelu Zaginionym prowadzona jest wystawa ukazująca, jak prezentowałby się Wawel, gdyby nie ucierpiał podczas wojen i rozbiorów.

Każda z tych komnat ma swój własny, niepowtarzalny klimat. Staromodne meble, kosztowne obrazy i arrasy pozwalają odczuć ducha historii – ale nie tylko. Miejsce to tętni opowiastkami i legendami różnej maści. Niektóre z nich sprawiają wręcz, że włos jeży się na karku.

Jedna z takich historii związana jest z ozdobną głową kobiety, którą aktualnie zdobi strop w sali sejmowej. Raz, gdy król Zygmunt August zmagał się z rozwiązaniem trudnej kwestii, rzeźba kobiety przemówiła do niego po łacinie, prosząc o podjęcie sprawiedliwego wyroku. Król dostosował się do wskazówki, jednak po tym usta rzeźby przepasano wstążką, aby już nigdy więcej nie wpływała na decyzje króla.

Inna z legend głosi, iż królowa Barbara Radziwiłłówna, która nieszczęśliwie zginęła w kilka miesięcy po ślubie, została przyzwana z zaświatów przez męża. Mówi się, że zdruzgotany odejściem żony Zygmunt August w pracowni alchemicznej stworzył eliksir, dzięki któremu ściągnął jej zjawę do pałacu. Ponoć duch królowej po dziś dzień snuje się po tamtejszych komnatach…

Każde ze skrzydeł zamku jest osobno biletowane. Jedynie wstęp na dziedziniec zewnętrzny jest bezpłatny. Na nim dostępna jest toaleta czy restauracje stylizowane na staromodne karczmy.

Cennik biletów jest dość skomplikowany, a cena zależy od skrzydła zamku:

Reprezentacyjne Komnaty Królewskie: normalny 25 zł, ulgowy 15 zł

Prywatne Apartamenty Królewskie: normalny 30 zł, ulgowy 20 zł (w cenie biletu przewodnik w języku polskim lub angielskim)

Skarbiec Koronny i Zbrojownia: normalny 25 zł, ulgowy 15 zł

Sztuka Wschodu: normalny 10 zł, ulgowy 7 zł

Wawel Zaginiony: normalny 15 zł, ulgowy 10 zł

Wawel Odzyskany: normalny 10 zł, ulgowy 5 zł

Godziny zwiedzania obiektów wewnętrznych różnią się w zależności od dnia. W poniedziałki zamek jest otwarty od9.30-13.00, ostatnie wejście o 12.00. Dodatkowo tego dnia wstęp jest bezpłatny – należy jednak pamiętać o tym, że wejściówki wydawane są jedynie od 9.00 do 11.45. Od wtorku do niedzieli obiekt jest otwarty od 9.30 do17.00, a ostatnie wejście następuje o godzinie 16.00. Kasy biletowe są czynne od 9.00-15.45 (soboty, niedziele i święta od 9.30).

Dodatkowo dla zwiedzających dostępne są Ogrody Królewskie. W poniedziałek od 9.30 do 16.00, a w pozostałe dni od 9.30 do 17.00. Ostatnie wejście następuje pół godziny przed zamknięciem. Wejście jest biletowane: normalny bilet kosztuje 5 złotych,  ulgowy 2 złote.

Smocza Jama jest otwarta o takich samych porach jak Ogród. Ostatnie wejście następuje na 15 minut przed zamknięciem obiektu, a bilety nie podlegają uldze. Wejście od osoby wynosi 7 złotych. 

Za 5 złotych od osoby dostępna jest również wejściówka na Basztę Sandomierską. Godziny otwarcia uzależnione są od pory roku. Od kwietnia do czerwca Baszta otwarta jest od 10 do 18, od lipca do sierpnia od 10 do 19 z kolei od września do października – od 10 do 17. Ostatnie wejściówki sprzedawane są na 15 minut przed zamknięciem.

Planując wycieczkę po Wawelu warto mieć na uwadze to, iż wystawy wewnątrz zamku są całoroczne, ale te na zewnątrz – Smocza Jama, Baszta Sandomierska czy Ogrody Królewskie – sezonowe. Są czynne codziennie, ale jedynie w okresie od kwietnia do października. Zimą, ze względu na pogodę, nie ma do nich wstępu.

Wawel jest miejscem niezwykłym. To nie tylko historyczna kolebka Polski, ale również kraina legend i opowiastek. Mnogość atrakcji, wystaw, wydarzeń kulturalnych czy wykładów przyciąga rzesze małych jak i dużych turystów po dziś dzień. Każdy bowiem jest w stanie znaleźć tu coś dla siebie. Można chociażby pomiędzy eksponatami spróbować odnaleźć ducha Barbary Radziwiłłówny, odwiedzić smoka w jego Jamie, by na własne oczy przekonać się, jak strasznie wygląda, gdy zaczyna ziać ogniem… A także wybrać się na spacer po królewskich ogrodach i poczuć niczym monarcha, który szuka ukojenia pośród roślinności. Bez względu na to, jak potoczy się Wasza podróż po siedzibie dawnych polskich monarchów, z całą pewnością będzie to niezapomniana przygoda.

Wybieracie się na rodzinną wycieczkę do Krakowa? Obawiacie się, że znudzone dzieci, przytłoczone ilością zabytków i historii będą marudzić? To koniecznie zerknijcie na nasz pomysł zwiedzania Krakowa! Przybyliśmy bowiem do miasta, by pomóc Smokowi Wawelskiemu przegonić Czorta z miasta  Diabeł, zwany Czortem, bohater wielu krakowskich legend postanowił zostać symbolem miasta. Istnieje tylko jeden sposób, by Czort powrócił do piekielnych czeluści. Jest to Tajemnicze Zaklęcie, które zna Drużyna Smoka – najznamienitsze postacie z historii miasta. Zadaniem dzieci i rodziców jest odnaleźć wskazówki, rozszyfrować hasła i stworzyć Tajemnicze Zaklęcie!