Rodzinne wakacje na kempingu
i podróże po Europie

Starożytny amfiteatr znajdujący się na terenie Werony popularnie zwany jest Areną. Jest to trzeci co do wielkości amfiteatr na terenie Włoch, po Koloseum w Rzymie i amfiteatrze w Kapui. Wybudowany jest na planie elipsy o wymiarach 140 m x 110 m, zaś sama arena ma wymiary 73 na 44 metry. Znajduje się w pobliżu Piazza Bra, głównego placu Werony, który służy za miejsce spotkań mieszkańców i punkt orientacyjny turystów. 

Amfiteatr weroński jest prawie o 50 lat starszy niż rzymskie Koloseum. Arena powstała w I wieku n.e.  w latach około 20-30. Jej inauguracja miała miejsce najprawdopodobniej w 31 roku. Długo trwały dyskusje co do czasu jej powstania, gdyż niektórzy historycy datowali budowę areny na III wiek, lecz dziś już istnieją źródła mówiące o tym, że Arena na pewno istniała już w I wieku. Jednym z przekazów stał się hełm stanowiący element dekoracyjny amfiteatru, gdyż takie hełmy były używane właśnie w I wieku.

Budowlę wzniesiono z kamienia oraz wapna i cegły. Do środka amfiteatru prowadziły 64 wejścia umieszczone dookoła budowli. Arena posiada 44 rzędy miejsc siedzących. Szacuje się, że w czasach świetności mieściło się tu około 30 tysięcy widzów (dziś razem z krzesłami dostawionymi na części areny  widownia pomieści około 20 tysięcy).

Historia Areny w starożytności jest mało znana. Wiadomo, że urządzano tu walki gladiatorów oraz walki z dzikimi zwierzętami. Badacze potwierdzili istnienie w Weronie koszarów gladiatorskich za czasów antycznych, zaś nie ma pewności, choć istnieją pewne przekazy, że Arena mogła być miejscem mordu pierwszych chrześcijan. Włoski pisarz i dramaturg Scipione Maffei żyjący w latach 1675 – 1755 uważał, że w werońskim amfiteatrze zginęli w 304 roku święci męczennicy Fermo i Rustico oraz czwarty z biskupów werońskich, św. Procolo di Verona. Niemniej gladiatorów spotkacie i w XXI wieku 😉 Chętnie pozują do zdjęć z turystami, oczywiście za kilka euro.

Werona w starożytności była terenem, na którym miało miejsce wiele walk.  W pierwszych wiekach naszej ery miasto było stale atakowane przez ludy barbarzyńskie, dlatego Wespazjan ustanowił Weronę jako miejsce stacjonowania wojsk imperium. Miasto było otoczone murem, lecz arena tuż po powstaniu znajdowała się poza jego obrębem, dlatego w III wieku cesarz Galienus zdecydował o poszerzeniu murów włączając w nie amfiteatr. Mury w Weronie do dziś nazywa się Murami Galiena. 

Wraz z upadkiem Imperium Rzymskiego zaprzestano walk gladiatorskich na terenie całego Półwyspu Apenińskiego. Na szczęście w kolejnych wiekach Arena nie była zaniedbywana czy rozbierana, co spotkało m.in. Amfiteatr w Puli. Ta werońska była rekonstruowana, zabezpieczana i dlatego do dziś dotrwała w tak dobrym stanie. Jednak  pewnych zniszczeń nie udało się uniknąć, gdyż dokonały je siły natury. W 589 roku wezbrania wody na Adydze doprowadziły do powodzi w Weronie. W XII wieku ludności północy Włoch często dawały się we znaki wstrząsy sejsmiczne.  Wstrząsy zaczęły być odczuwalne w 1116, a rok później 3 stycznia miało miejsce niszczycielskie trzęsienie ziemi, skutkiem którego było całkowite zawalenie się murów Areny o wysokości trzech kondygnacji. 

Po tych zdarzeniach amfiteatr odnawiano, lecz w 1172 roku Weronę nawiedził pożar, który strawił wiele domostw. Wtedy niektórzy mieszkańcy zaczęli nielegalnie wykorzystywać Arenę jako kamieniołom do pozyskiwania cegieł na odbudowę, za co zostali aresztowani. Arena w Weronie przez pewien czas służyła również jako dzielnica mieszkaniowa. Stworzono w jej wnętrzu około 30 domostw. 

W 1805 roku Werona znalazła się pod panowaniem francuskim. Wtedy odbywały się w Arenie corridy, znane rozrywki pochodzące z południowej Europy, polegające na walkach z bykami. Na tych „imprezach” bywał Napoleon Bonaparte, więc władze Werony zadecydowały o całkowitej renowacji Areny, by wódz był zadowolony. 

W 1866 roku Werona została włączona do zjednoczonej Italii. W tym czasie osobą najbardziej zaangażowaną w opiekę nad Areną był hrabia Antonio Pompei, który w latach 1872 – 1877 wydał pisma, w których zachęcał do doprowadzenia budowli do takiej formy jaką miała w starożytności. Spełnił swoje plany i osobiście kierował pracami przy arenie. Jednak nie udało się przywrócić amfiteatrowi oryginalnego wyglądu z powodu pewnych utrudnień technicznych, które pojawiły się w trakcie prac. 

Arena obecnie jest jednym z najlepiej zachowanych antycznych amfiteatrów na świecie. Szczególnie pięknie wygląda w nocy, gdy jest podświetlana. Co ważne, jest nadal czynnym amfiteatrem, podobnie jak amfiteatr w Puli!  W czasach Imperium Rzymskiego odbywały się tu krwawe i drastyczne widowiska, ale dziś szczęśliwie przeszłość już pozostała za nami i współcześnie możemy tam oglądać przedstawienia teatralne oraz koncerty muzyki poważnej i rozrywkowej. 

Wydarzeniem, które przeszło do historii Areny było wystawienie na scenie „Aidy” w 1913 roku z okazji setnych urodzin Giuseppe Verdiego. Do dziś każdego lata odbywają się przedstawienia włoskich oper, bardzo oblegane przez widownię, więc tylko szczęściarzom udaje się kupić bilety. Amfiteatr jest miejscem koncertów muzyki rozrywkowej włoskich gwiazd. W obiekcie występowali Ennio Morricone, Adriano Celentano, Al Bano i Romina Power, Laura Pausini i inni. Na Arenę werońską przybywali także widzowie z całych Włoch i zza granicy by zobaczyć koncerty światowej sławy artystów, tj.  Paul McCartney, Mark Knopfler, Bob Dylan, Elton John, Leonard Cohen, Pink Floyd, Kiss czy Black Sabbath. 

Arena uczestniczy także w życiu sportowym. Kilkukrotnie miała tu miejsce meta ostatniego etapu narodowego  wyścigu kolarskiego Giro d’Italia. W 1988 roku tuż przez końcem zimnej wojny, na Arenie w Weronie odbył się historyczny siatkarski mecz towarzyski  między drużynami Stanów Zjednoczonych a ZSRR. Za 6 lat, 22 lutego 2026 roku na Arenie planowana jest ceremonia otwarcia XXV zimowych Igrzysk Olimpijskich. 

Najlepiej jest zwiedzać Arenę poza sezonem turystycznym, gdy w mieście nie ma tłumów, a dodatkowo od października do maja w pierwszą niedzielę miesiąca wiele obiektów turystycznych w Weronie, w tym Arena oferuje bilet wstępu w cenie jednego euro.  W Weronie jest opcja wyrobienia sobie tzw. Verona Card. Jest to taryfa dla turystów chcących zwiedzić więcej obiektów w mieście. Są opcje Verona Card 24- godzinnej w cenie 18 Euro i 48- godzinnej w cenie 22 Euro. Verona Card umożliwia nam wejście do określonych obiektów bezpłatnie lub ze zniżką, a także wliczony jest w nią bilet na komunikację miejską, więc jest to naprawdę korzystne. Jeśli ktoś nie potrzebuje Verona Card, a jedynie biletu na samą Arenę, może go kupić online (KLIK TUTAJ ) lub nabyć w kasie na miejscu. 

Niewątpliwie kolejną atrakcją miasta, z którą kojarzy się Werona jest Dom Julii – bohaterki dramatu Williama Szekspira, opowiadającego o tragicznej miłości Romea i Julii. Warto zajrzeć też na Piazza delle Erbe czy do Zamku Castelvecchio.