Rodzinne wakacje na kempingu
i podróże po Europie

Pula w Chorwacji położona jest na siedmiu wzgórzach tuż przy Morzu Adriatyckim. Jest wspaniałym miejscem na rodzinny spacer. Znajdziecie tu wiele zabytków i urokliwych miejsc. Jedna budowla zdecydowanie przyciąga największą uwagę turystów – jest to Amfiteatr, który jest jednym z trzech najlepiej zachowanych amfiteatrów starożytnego Rzymu!

Amfiteatr, zwany jest również Areną, bo to właśnie tu odbywały się walki gladiatorów, rycerskie turnieje czy jarmarki. Budynek ten jest jednym z najstarszych amfiteatrów i do dziś pełni funkcję centrum wydarzeń takich jak Festiwal Filmowy w Puli, najróżniejszych koncertów i wydarzeń kulturalnych, pokazów baletu, opery czy też zawodów sportowych.

Należy wspomnieć, że w tamtych czasach rzymskie miasto Pietas Julia (obecnie chorwacka Pula) bardzo prężnie się rozwijało dzięki rozkwitającemu handlowi. Wznoszono więc coraz bardziej okazałe budowle i ośrodki kulturalne.

Budowa areny rozpoczęła się w 2 roku p.n.e. za panowania Oktawiana Augusta i trwała do 14 roku n.e. W roku 79 cesarz Wespazjan – pomysłodawca rzymskiego Koloseum, nakazał rozbudowę areny do rozmiarów, które widoczne są obecnie. Według jednej z legend, cesarz spełnić miał w ten sposób wolę swojej kochanki – Cynidy. Budowa w pełni zakończona została w 81 roku za panowania Tytusa Flawiusza.

Do budowy amfiteatru wykorzystano klasyczny dla miejscowej zabudowy biały wapień. Arena zbudowana została w kształcie elipsy o wymiarach 105 metrów na 132 metry. Budowla mierzyła sobie 33 metry wysokości, a w każdej kondygnacji znajdowały się 64 otwory. Ze względu na nierówną powierzchnię, część elewacji od strony morza liczy sobie trzy piętra, a od strony przeciwnej – dwa. Na Arenie zasiąść mogło ponad 23 tysiące widzów!

Arena posiadała również podziemia, gdzie niegdyś zamykane były dzikie zwierzęta, więźniowie oraz przygotowujący się do walki gladiatorzy. 

W obwodzie murów znajdowały się cztery wieże, w których zabudowane były cysterny. Woda z cystern służyć miała do zasilania fontann lub do „schładzania” zebranej na arenie widowni. W wieży znajdowały się również schody dla publiczności.

Budynek Areny wówczas pełnił rolę bardzo ważnego miejsca rozrywkowego, w którym można było dać upust emocjom, a jednocześnie pozwalały władzy kontrolować społeczeństwo poprzez agitacje polityczne, hierarchizację społeczeństwa (każde miejsce miało odpowiednią cenę i było wyznacznikiem bogactwa widza), odbywały się tutaj również spotkania władzy z ludem. Poza funkcjami wskazanymi powyżej, Arena była również miejscem egzekucji. Ginęli tutaj wyznawcy wiary chrześcijańskiej. 

Obiekt wybudowany został wówczas poza miastem dla zapewnienia bezpieczeństwa obywateli, ponieważ w trakcie igrzysk często występowały zamieszki.

Na czas upałów czy rzadko występujących na tych terenach opadów deszczu niewolnicy rozpościerali nad widownią płachty, które chronić miały przed trudnymi warunkami atmosferycznymi podczas wydarzeń kulturalnych. Przyglądając się ściankom amfiteatru można dostrzec ślady po ich instalacji. W gorące dni wodę z cysterny rozpylano na rozgrzaną widownię. Do dziś widać fragmenty koryt rynien odprowadzających wodę do cysterny.

Co ciekawe, krążą opowieści o tym, że widzowie często oglądali krwawe bijatyki przez wiele godzin z rzędu, a co za tym idzie mieli potrzeby różnego rodzaju, licząc również te fizjologiczne. Aby nie omijać widowiska oraz nie przeciskać się przez tłumy z pomocą przychodzić mieli wtedy niewolnicy roznoszący naczynia o nazwie amphorae urinariae, za pomocą których „ulżyć” można sobie było nie omijając żadnego elementu widowiska.

Aż do V wieku Arena cieszyła się dużą popularnością wśród miejscowej ludności. Wówczas cesarz Honoriusz zakazał walk gladiatorów, a w roku 681 walka między skazanymi, a dzikimi zwierzętami została absolutnie zabroniona. W średniowieczu organizowano tu jarmarki rycerskie i turnieje.

Jednocześnie Amfiteatr zaczął być traktowany jako źródło kamienia dla lokalnej społeczności. To stąd zabrano materiał na wybudowanie fundamentów dzwonnicy w katedrze w Puli. Zabierano również budulec na wybudowanie domów i innych obiektów, aż do XIII wieku, kiedy to patriarcha Akwilei zabronił dalszego rozbierania Areny. Na całe szczęście rozbiórkę zaczęto od środka budowli, dlatego do dziś zachował się pełen obrys murów zewnętrznych wraz z wieżami. Nie bez powodu obiekt ten zaliczany jest do trzech najlepiej zachowanych amfiteatrów starożytnego Rzymu.

Gladiatorem mógł zostać przestępca, niewolnik bądź człowiek decydujący się na szkolenie w tejże dziedzinie, posiadający odpowiednie warunki fizyczne. W tamtych czasach gladiatorzy traktowani byli jak gwiazdy sportu, a ich szkolenie traktowano wręcz jak inwestycję. Nieprawdą jest, że codziennie na terenie areny ginęła masa gladiatorów – zazwyczaj śmierć ponosili więźniowie skazani na śmierć albo niewolnicy. Śmierć wyszkolonego gladiatora byłaby po prostu nieopłacalna. 

Gladiatorzy cieszyli się niemałą sławą oraz godnymi warunkami życia. Mogli liczyć na najlepszą opiekę lekarską, a z uwagi na niebezpieczną specyfikę zawodu w niedługim czasie mogli dorobić się sporego majątku. Jednak trudne warunki pracy powodowały, że średnia wieku gladiatorów nie była zbyt wysoka. 

Co ciekawe, walki gladiatorów na Arenie zobaczyć można do dziś! W sezonie letnim co tydzień można obejrzeć tutaj walkę gladiatorów w ramach spektaklu historyczno – rozrywkowego o nazwie „Spectacvla Antiqva”.

Dzisiaj w Amfiteatrze zmieścić się może ponad 5 tysięcy widzów, którzy przybywają na liczne koncerty, wydarzenia kulturalne, spektakle, festiwale itp. Na starożytnej arenie występowały takie gwiazdy jak: Luciano Pavarotti, Andrea Bocelli, Elton John czy Leonard Cohen. Sami mieliśmy okazję przeżyć tu niesamowite widowisko jakim był koncert Stinga w 1997 roku!

W podziemiach znajduje się stała wystawa poświęcona uprawie winorośli i oliwek na Istrii w czasach starożytnych. Zobaczyć tu można rekonstrukcje maszyn używanych niegdyś do produkcji oliwy z oliwek i wina oraz amfor wykorzystywanych do przechowywania i transportu gotowego towaru.

Amfiteatr w Puli otwarty jest codziennie za wyjątkiem 1 stycznia. 

Dorośli za bilet wstępu zapłacą 70 kun, a uczniowie i studenci – 35 kun (ceny z 2021 roku)

Godziny otwarcia:

• styczeń – marzec: 9:00 – 17:00
• kwiecień: 8:00 – 20:00
• maj: 8:00 – 21:00
• czerwiec – sierpień: 8:00 – 22:00
• wrzesień: 8:00 – 21:00
• październik: 8:00 – 20:00
• listopad – grudzień: 9:00 – 17:00

Polecamy Wam zwiedzanie amfiteatru z polskim audioguidem. Spaceruje się po arenie zgodnie z zaznaczonymi na mapie numerami i odsłuchuje historii o tym miejscu.

W związku z pandemią koronawirusa wstęp do obiektu może być ograniczony lub zabroniony. Dlatego polecamy śledzić stronę internetową Amfiteatru, gdzie na bieżąco umieszczane są informacje w związku z covid – KLIK TUTAJ.

Do Puli najlepiej przyjechać autem lub przypłynąć promem. Amfiteatr znajduje się na ulicy Flavijevska i tak naprawdę na jej przedłużeniu – ulicy Istarska znajduje się duży parking dla zwiedzających  Przy starówce znajdują się również liczne porty morskie.

Za parking w Puli, w zależności od lokalizacji zapłacicie od 4 – 15 kn za godzinę, albo od 100 – 160 kn za bilet dzienny. Opłata nie jest pobierana w niedziele i święta, a za bilety zapłacić można nawet smsem 🙂

Odwiedzając Amfiteatr koniecznie zajdźcie na starówkę, na której zobaczyć można pięknie zachowany zespół starożytnych ruin. Przez Podwójną Bramę (Dvojna vrata), która jest jedną z trzech ocalałych bram miejskich, przejdziecie do Muzeum Archeologicznego – jednego z największych tego typu w kraju. 

Niedaleko znajduje się również Zerostrasse, czyli sieć tuneli podziemnych ciągnących się pod miastem na około 12 kilometrów, wiążąca ze sobą najważniejsze fortyfikacje miasta. Tunel otwierany jest w miesiącach letnich i do zwiedzania przeznaczona jest tylko jego część ze względu na niebezpieczne odcinki na sieci. Organizowane są tutaj również różnego rodzaju wystawy. 

Idąc dalej ulicą Carrarina natraficie na Bramę Herkulesa, która wybudowana została w I wieku p.n.e. i zawiera rzeźbę głowy i maczugi Herkulesa. Mijając bramę znajdziecie pozostałości Małego Teatru Rzymskiego, który za czasów świetności pomieścić mógł nawet 5 tysięcy widzów i pochodzi z I wieku naszej ery.

Będąc w Puli na wakacjach możecie wykupić wycieczkę na wyspy Brijuni. Obejmuje ona około 2-godzinną trasę (z dwiema przerwami) pociągiem wyspowym z przewodnikiem, który opowie Wam o wyspie. Zobaczyć można safari, park Etno, drzewo oliwne z IV wieku jak i ruiny rzymskiej willi.

Więcej o atrakcjach Puli znajdziecie tu:

Chorwacka arena w Puli to nie jedyny zachowany starożytny amfiteatr w południowej Europie. Poza najbardziej znanym – rzymskim Koloseum – możecie podziwiać podobne budowle w innych miastach. Jest Arena w Weronie, Amfiteatr w Tarragonie, Arles czy Nimes.