Rodzinne wakacje na kempingu
i podróże po Europie

Spichrze nad Brdą i Młynówką - symbole Bydgoszczy

Bydgoszcz od wieków znana była jako ważny ośrodek handlu i transportu rzecznego. Pamiątką tych czasów są spichrze, które stanowią niezwykły pomnik historii oraz architektoniczną wizytówkę miasta.

Położone nad rzeką Brdą, nazywane są czasem „bydgoskimi katedrami", a ich charakterystyczne sylwetki to nie tylko pamiątka dawnych czasów, ale także symbol miasta. Spacerując po mieście wypatrywaliśmy charakterystycznych budynków, o których sporo czytaliśmy wcześniej. 

Bydgoszcz - miasto od zawsze związane z rzeką

Bydgoszcz, ze względu na swoje położenie i bliskość rzek –  miejsca, gdzie Wisła łączy się z Brdą, a od XVIII wieku poprzez Kanał Bydgoski również z Notecią. To właśnie rzeki wpłynęły na niezwykle dynamiczny rozwój miasta w XV i XVI wieku, a dokładnie handel zbożem, płodami rolnymi i produktami rzemieślniczymi.

Z biegiem lat Bydgoszcz zyskała status ważnego węzła handlowego, co związane było z jej strategicznym położeniem na skrzyżowaniu szlaków wodnych i lądowych.  Ocenia się, że w drugiej połowie XVI wieku co dziesiąty mieszkaniec Bydgoszczy związany był ze spławem wiślanym.  Nowa droga wodna utworzona przez Kanał Bydgoski otworzyła możliwość transportu towarowego na Zachód Europy. Miasto szybko się rozrastało, przekraczając również obręb murów miejskich i tworząc infrastrukturę dedykowaną transportowi rzecznemu – port przeładunkowy, magazyny, przystanie i najważniejsze –  spichrze.

Historia spichrzy w Bydgoszczy

Pierwsze spichrze pojawiły się w XVIII wieku. Te drewniane magazyny służyły do przechowywania towarów, głównie zboża, które przewożono rzeką na dalsze odcinki handlowych szlaków, w tym do Gdańska i na Zachód.  

Budynki stojące na nabrzeżach Brdy oraz na Wyspie Młyńskiej, początkowo służyły do magazynowania produktów spożywczych i rolnych, przeładowywanych ze statków i barek. Gdy w drugiej połowie XIX wieku coraz większe znaczenie posiadał transport kolejowy, spichrze w większym stopniu wykorzystywano do magazynowania wyrobów kamionkowych, szkła, porcelany i wyrobów spożywczych.

W czasie II wojny światowej wiele spichrzy zniszczono lub rozebrano, a te które przetrwały spełniały rolę gospodarczą do lat 60-tych.  Zerknijcie na zdjęcie poniżej, które przedstawia spichrze nad Brdą w XIX wieku.

Słynne spichrze w Bydgoszczy

Najbardziej znane i charakterystyczne trzy bydgoskie spichrze znajdują się przy Grodzkiej. Powstały w latach 1793-1800 r. i pierwotnie kompleks przy ul. Grodzkiej składał się z pięciu spichrzy w zabudowie szeregowej. 

Niestety w 1960 roku doszczętnie spłonęły dwa z nich,  które tak bardzo wpisały się w krajobraz i świadomość mieszkańców, że do dziś pojawiają się głosy, by je odbudować.  Szczególnie ulubiony przez bydgoszczan jest spichrz najbliższy ul. Mostowej, zwany nieraz „holenderskim" ze względu na charakterystyczny dach. 

Biały Spichrz w Bydgoszczy

Czwartym, najstarszym bydgoskim spichrzem jest tzw. Biały Spichrz na Wyspie Młyńskiej na nadbrzeżu Brdy, w sąsiedztwie jazu farnego. Powstał pod koniec XVIII wieku i aż do 1974 roku pełnił funkcję magazynu zbożowego. Spacerując w pobliżu Białego Spichrza zerknijcie na Karczmę Młyńską, mieszczącą się  w spichlerzu z 1835 roku, który służył do przechowywania mąki workowanej. 

Spichrze jako symbol Bydgoszczy

Spichrze w Bydgoszczy pełniły nie tylko funkcje magazynowe. Były integralną częścią życia gospodarczego miasta, będąc miejscem handlu i wymiany towarów. 

Dziś spichrze w Bydgoszczy pełnią zupełnie inne funkcje, ale ich znaczenie kulturowe i architektoniczne nie maleje. Po gruntownej rewitalizacji, wiele z tych historycznych budowli zostało zaadaptowanych na potrzeby instytucji kulturalnych, muzeów, galerii sztuki czy restauracji.

Najważniejszym przykładem jest Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, którego część znajduje się właśnie w dawnych spichrzach. Zgromadzono tu kolekcję sztuki, obejmującą m.in. prace tego wybitnego polskiego malarza. Odrestaurowane wnętrza dawnych magazynów są dzisiaj doskonałą przestrzenią do prezentacji dzieł sztuki, łącząc surową architekturę przemysłową z nowoczesnym muzealnictwem.

Jednak spichrze to nie tylko muzea. W ostatnich latach pojawiły się w nich także inne inicjatywy kulturalne i komercyjne, takie jak galerie sztuki czy restauracje. W ten sposób dawne budowle, które przez wieki służyły handlowi, zyskały nowe życie, stając się ważnym elementem współczesnego krajobrazu miejskiego.

Spichrze w Bydgoszczy stały się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Ich charakterystyczna sylwetka, odbijająca się w wodach Brdy, towarzyszy miastu od wieków i przypomina o jego handlowym i przemysłowym dziedzictwie. Współczesna Bydgoszcz, dynamicznie rozwijająca się i zmieniająca, nie zapomina jednak o swoich korzeniach. Dlatego szczególną uwagę zwróćcie na… szklane spichrze z 1998 roku – te nowoczesne budynki ze szkła i cegły, swoim kształtem i stylem nawiązują do zabytkowych spichlerzy znajdujących się tuż obok i komponują z otoczeniem. Budynki zostały uznane za ikonę współczesnej architektury i zostały obsypane nagrodami. Znajduje się tu siedziba mBanku, a budynki znajdziecie na ul. Grodzkiej 19-21.

Bydgoszcz i inne atrakcje Doliny Dolnej Wisły pokazujemy na filmowych relacjach z naszej wycieczki

Nasz caravaningowy wypad po Polsce zrobiliśmy na zaproszenie BYLOT – Bydgoskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej, Miasta Chełmno, Miasta Grudziądz,  Zespołu Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą oraz Nadwiślańskiej Organizacji Turystycznej,  Kujawsko-Pomorskiej Organizacji Turystycznej – Partnerów projektu „Wiślane Wici" gdzie sprawdzaliśmy infrastrukturę kempingową i atrakcje okolicy skupione blisko królowej polskich rzek.