Rodzinne wakacje na kempingu
i podróże po Europie

Mikołaja Kopernika w Grudziądzu jest bardzo dużo 😉 Jak szukacie pomysłu na szybką grę miejską to pobawcie się w szukanie śladów Kopernika w mieście. Pomnik Mikołaja Kopernika, który spogląda na mural z Mikołajem Kopernikiem znajdziecie na Placu Miłośników Astronomii.

Warto też poznać inną twarz naszego najsłynniejszego astronoma, gdyż zapisał się on na kartach grudziądzkiej historii jako… ekonom! To właśnie tu, w 1522 roku wygłosił jeden ze swoich najważniejszych traktatów ekonomicznych „O szacunku monety”.

Następnie skierowaliśmy się do kościoła św. Mikołaja w Grudziądzu to wyjątkowy zabytek o wielowiekowej historii, który nie tylko stanowi istotną część dziedzictwa sakralnego miasta, ale również jest skarbnicą sztuki i architektury.

To najstarszy kościół w Grudziądzu, którego budowa rozpoczęła się w 1286 roku, a jego budowa trwała aż do połowy XV wieku. Przez ten czas świątynia przeszła liczne zmiany i była świadkiem wielu wydarzeń historycznych, stając się symbolem nieustannego odradzania się miasta po trudnych czasach wojen i zniszczeń.

Kościół św. Mikołaja kryje w sobie niezwykłe skarby sakralne, które przetrwały wieki i stanowią dziś o jego wyjątkowej wartości artystycznej. Do najważniejszych zabytków należy ołtarz główny, który w swojej strukturze mieści rzeźby przedstawiające świętych.

Centralnym elementem ołtarza jest obraz św. Mikołaja, patrona kościoła, namalowany w 1950 roku przez Jerzego Hoppena. Natomiast w górnej części ołtarza umieszczono obraz Trójcy Świętej autorstwa Leona Torwirta, również z 1950 roku. Całość wieńczy postać św. Jerzego otoczonego rzeźbami dwóch aniołów, co dodaje ołtarzowi majestatycznego charakteru.

Jednym z najbardziej niezwykłych zabytków, jakie można znaleźć w kościele św. Mikołaja, jest XIII-wieczna chrzcielnica typu gotlandzkiego. Wykonana z granitu, posiada bogato zdobioną czarę, która według legend została przywieziona do Grudziądza przez Wikingów. Chrzcielnica jest udekorowana ornamentami kwiatowymi, a także wizerunkami smoków i maszkaronów, co nadaje jej niezwykłego charakteru.

Wieża kościoła św. Mikołaja jest jednym z jego najciekawszych elementów, które przyciągają turystów zwiedzających Grudziądz. W sezonie turystycznym, od maja do września, wieża udostępniana jest do zwiedzania. Na jej szczycie znajdują się dwa zabytkowe dzwony z 1482 i 1777 roku. Co więcej, w samej wieży można podziwiać wystawę dawnych elementów wyposażenia kościoła, co stanowi dodatkową atrakcję dla miłośników historii.

Jednak największą atrakcją wieży jest widok, który rozciąga się z jej szczytu. Z okien wieży można podziwiać malowniczą panoramę Grudziądza.

Góra Zamkowa w Grudziądzu, wraz z wieżą Klimek, to jedno z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Usytuowana na najwyższym wzniesieniu w okolicy, góra była świadkiem budowy, świetności, upadku oraz odrodzenia zamku krzyżackiego, który dominował nad miastem od średniowiecza.

Dziś pozostałości zamku, a zwłaszcza odtworzona wieża Klimek, przyciągają turystów i miłośników historii, oferując nie tylko wyjątkowy widok, ale również wgląd w burzliwą przeszłość regionu. 

Pierwotny zamek na Górze Zamkowej został wzniesiony przez zakon krzyżacki w latach 1260-1299. Zamek odgrywał strategiczną rolę w obronie północnych granic państwa krzyżackiego. Jednym z najważniejszych elementów zamku była wolnostojąca wieża obronna, znana jako Klimek. Wieża ta nie tylko pełniła funkcję obronną, będąc miejscem obserwacji i kontroli otaczającego terenu, ale w czasie pokoju służyła również jako więzienie. W średniowieczu była to praktyka często stosowana w zamkach krzyżackich, gdzie wieże miały podwójne zastosowanie – militarne i penitencjarne.

Na dziedzińcu zamku, obok wieży, znajdowała się także studnia, która miała kluczowe znaczenie dla funkcjonowania zamku. Woda była niezbędna nie tylko dla codziennych potrzeb, ale również podczas oblężeń, kiedy dostęp do zasobów zewnętrznych był ograniczony. Studnia w zamku krzyżackim w Grudziądzu była imponująco głęboka, sięgając 50 metrów. 

Historia zamku w Grudziądzu jest pełna zniszczeń i odbudowy. W XVII wieku zamek wielokrotnie był atakowany i niszczony, głównie podczas wojen polsko-szwedzkich. Te burzliwe lata odcisnęły na zamku swoje piętno, a jego struktura ulegała stopniowej degradacji.

Największy cios zamek otrzymał jednak w 1781 roku, kiedy król Prus Fryderyk II nakazał jego rozbiórkę. Decyzja ta była częścią szerszej polityki wykorzystania surowców z zamków do budowy innych fortyfikacji. Cegły pochodzące z zamku w Grudziądzu zostały użyte m.in. do budowy muru w Klasztorze Reformatów oraz umocnień cytadeli. Tym samym zamek stopniowo zanikał z krajobrazu Grudziądza, aż ostatecznie zniknęła większa część jego struktury. Mimo że większość zamku została rozebrana, wieża Klimek przetrwała aż do II wojny światowej. Niestety, dla niej los również nie był łaskawy. W marcu 1945 roku oddziały niemieckie, wycofujące się z Grudziądza, wysadziły wieżę, pozostawiając po niej jedynie ruiny. Było to tragiczne zakończenie dla jednego z najważniejszych symboli miasta, który przez wieki górował nad Grudziądzem.

Dopiero w latach 2013-2014 ruiny zamku krzyżackiego, w tym pozostałości po wieży Klimek, zostały poddane gruntownej rewitalizacji. Nowo zbudowana wieża, wzorowana na oryginalnej wieży Klimek, zachowała niektóre charakterystyczne elementy, w tym ozdobne pasy  ciemnozielonej cegły, które dodają jej unikalnego charakteru. Z wysokości 23 metrów rozpościera się panorama na Górę Zamkową, historyczną ulicę Spichrzową, malowniczą dolinę Wisły, a w pogodne dni można dostrzec nawet zabytkowe miasta takie jak Chełmno czy Świecie.

Idąc w stronę Muzeum Handlu Wiślanego FLIS minęliśmy jeden z najsławniejszych pomników w Grudziądzu. To ułan z dziewczyną – rzeźba przy schodach prowadzących na Błonia Nadwiślańskie, która upamiętnia Centrum Szkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Autorem rzeźby jest miejscowy artysta Ryszard Kaczor. 

Muzeum Handlu Wiślanego FLIS to jedno z tych muzeów, które powoduje, że na samo wspomnienie mamy uśmiech na twarzy. Muzeum powstało, by upamiętnić tradycję i rolę flisaków i Wisły w rozwoju miasta. I choć wydawać by się mogło, że będzie tu wiało nudą, to jest zupełnie przeciwnie!

Interaktywne muzeum, które zwiedzaliśmy z audio-przewodnikiem, w łatwy i zrozumiały sposób przekazuje historię i tradycję ubiegłych wieków. W muzeum możecie wziąć udział w warsztatach pieczenia chleba! My tu też łowiliśmy ryby i uczyliśmy się serwować piwo w karczmie 😀 Serio! Zerknijcie tutaj: Muzeum Handlu Wiślanego FLIS

Najbardziej charakterystycznym elementem panoramy Grudziądza są słynne spichrze nad Wisłą.

Zespół spichlerzy w Grudziądzu to jeden z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych elementów architektury miasta. Tworzy go aż 26 budynków o charakterystycznych ceglanych elewacjach, wyposażonych w przypory, które nadają im surowego, monumentalnego wyglądu. Spichlerze od strony Wisły prezentują się imponująco, mając od 4 do 9 kondygnacji, podczas gdy od strony miasta ich wysokość jest znacznie skromniejsza – od 2 do 4 pięter.

Pierwotnie spichlerze wznoszone były z myślą o przechowywaniu zboża, które od wieków było jednym z kluczowych towarów eksportowych miasta.

Spichlerze nie tylko magazynowały te cenne produkty, ale też pełniły funkcje obronne. Wraz z rozwojem miasta, pod koniec XIX i na początku XX wieku, część z tych budynków zaczęto adaptować na cele mieszkalne.

Budynki te były również miejscem składowania cennych towarów importowanych z zachodniej Europy, takich jak wyroby rzemieślnicze, przyprawy sprowadzane z kolonii Holandii i Anglii, sukna oraz wina. Dzięki temu Grudziądz zyskał status ważnego ośrodka handlowo-rzemieślniczego, z którego mieszkańcy czerpali znaczne zyski.

Pierwsze murowane spichlerze w Grudziądzu powstały już w połowie XIV wieku. Za najstarsze uważa się spichlerze oznaczone numerami 9 i 11, zlokalizowane najbliżej Bramy Wodnej. Ciekawostką są zachowane drewniane rynny, widoczne w elewacjach spichlerzy nr 13 i 15, które służyły do zsypywania zboża do łodzi. Warto też wspomnieć o Spichlerzu nr 35, który połączony był malowniczym łącznikiem z nieistniejącym już Hotelem Królewski Dwór. Budynek ten pełnił funkcję magazynu hotelowego oraz mieszkań dla pracowników. 

Interesujący jest także los spichlerza nr 49, który do XIX wieku pełnił funkcję magazynu, a od 1827 roku został przekształcony w szalet publiczny. W XX wieku budynek przeszedł modernizację, a jego piętro użytkowane było przez Magistrat. Niektóre z budynków, jak np. spichlerz nr 55, zostały przebudowane w XIX wieku i dostosowane do potrzeb mieszkaniowych, co pokazuje, jak zmieniała się ich funkcja wraz z upływem czasu.

Grudziądzkie spichlerze, mimo swej solidnej konstrukcji, nie uniknęły zniszczeń. W 1659 roku pożar, jaki wybuchł w wyniku odbijania miasta z rąk szwedzkich, strawił znaczną część zabudowy, w tym wiele spichlerzy. Podczas II wojny światowej również doszło do zniszczeń, jednak część zabytków udało się odrestaurować i przywrócić im dawny blask.

Współczesne grudziądzkie spichlerze nie pełnią już swoich pierwotnych funkcji, ale stały się ważnym elementem dziedzictwa kulturowego i turystycznego. W 2011 roku zajęły 2. miejsce w plebiscycie na „7 nowych cudów Polski”, organizowanym przez magazyn National Geographic Traveler. W listopadzie 2017 roku zespół spichlerzy został wpisany na listę Pomników Historii, co jest jednym z najwyższych wyróżnień dla zabytków o szczególnym znaczeniu dla polskiej kultury.

Obecnie część budynków należy do grudziądzkiego Muzeum, a także Muzeum Handlu Wiślanego FLIS. Koniecznie pospacerujcie wzdłuż Wisły, skąd rozciąga się panorama na grudziądzkie spichlerze. 

Jednym z najważniejszych zabytków Grudziądza jest Twierdza Grudziądz, znana również jako Cytadela. To jedna z największych twierdz w Polsce, której historia sięga XVIII wieku, kiedy to została zbudowana przez Prusaków w celu obrony przed wojskami napoleońskimi. Twierdza była wielokrotnie rozbudowywana, a jej potężne fortyfikacje imponują do dziś. Zwiedzający mogą zobaczyć dobrze zachowane mury, bastiony oraz liczne budynki wojskowe, które kiedyś służyły jako koszary i magazyny wojskowe.

Twierdza znajduje się w zasobach wojska, a jej zwiedzanie jest możliwe wyłącznie w sobotę. Niestety my byliśmy w Grudziądzu w tygodniu i nie udało nam się zobaczyć tego obiektu. Ale! Zawsze jest to powód, żeby do Grudziądza powrócić 🙂