Historia Rynku Staromiejskiego sięga czasów średniowiecza – został on wytyczony pomiędzy 1252 a 1259 rokiem. Od roku 1259 zaczęła powstawać zabudowa, która dała początek obecnemu Ratuszowi Staromiejskiemu. Rynek był i wciąż jest centralnym punktem Torunia. Od wieków to miejsce służyło jako plac targowy, a poszczególne towary sprzedawano w wyznaczonych obszarach placu, tworząc targ rybny, warzywny, zbożowy czy mięsny. 

Rynek pełnił również ważną funkcję publiczną. Tu bowiem odbywały się uroczystości okolicznościowe, a także wykonywano tu wyroki i kary, a miejscem ich wymierzania był stojący na rynku pręgierz. Jak na rynek przystało, w przeszłości był to ważny punkt na komunikacyjnej mapie miasta  – to tu były postoje konnych omnibusów, tramwajów czy pierwszych taksówek. 

Ratusz Staromiejski mieści się w samym sercu starówki w Toruniu. Przez bardzo długi czas był najważniejszym budynkiem w mieście. Był świadkiem doniosłych wydarzeń i wielkich uroczystości oraz kwaterą królów polskich w czasie królewskich wizyt. Do dziś zachwyca on swoim wyjątkowym wyglądem turystów przybywających do miasta.

Ratusz dawniej był głównym ośrodkiem handlu oraz życia zarówno politycznego, jak i społecznego miasta. Wciąż jest ważnym obiektem w Toruniu. Mieści się tutaj Muzeum Okręgowe, organizowane są liczne uroczystości oraz wydarzenia kulturalne. Dodatkową atrakcją jest taras widokowy z którego rozpościera się świetny widok na miasto. Toruński Ratusz Staromiejski należy do najbardziej imponujących obiektów tego typu w Polsce i jest jednym z największych na świecie. To jeden z budynków, które wpisują się miejskie hasło „gotyk na dotyk”. O Ratuszu sporo pisaliśmy tutaj:

Poza wspomnianymi wyżej funkcjami, Rynek był także reprezentacyjną częścią miasta, gdzie podejmowano królów i ważnych gości. Kamienice otaczające ratusz były więc bogato zdobione, a na ich zakup mogły pozwolić sobie wyłącznie bogate rodziny kupców, rzemieślników i inteligencji. Obecnie Rynek otoczony jest kamienicami z trzech stron. Dawniej kamienice stały na każdej pierzei, jednak w czasie walk w XVIII wieku domy na zachodniej pierzei zostały kompletnie zniszczone. W ich miejscu wybudowano nowe obiekty.

Zabytkowe kamienice, mimo że straciły swój gotycki styl w czasie modernizacji na przełomie  XIX i XX wieku, nadal kryją w swoich pomieszczeniach cenne zabytki i malarstwo renesansowe, gotyckie i barokowe tworząc zbiór niepowtarzalnych dzieł sztuki. 

Kilka kamienic jest szczególnych i warto zwrócić na nie uwagę w czasie spaceru. I tak np. w kamienicy pod adresem Rynek Staromiejski 4 od 1389 do 2011 roku mieściła się najstarsza w Europie i druga na świecie nieprzerwanie działająca apteka.  Apteka Królewska została założona w 1389 roku za zgodą Rady Miejskiej Torunia przez aptekarza Alberta, który przybył z Wrocławia. Możecie ją łatwo wypatrzyć, bo na fasadzie budynku siedzi złoty orzeł. 

Najstarszym istniejącym hotelem w Toruniu jest Zajazd Pod Trzema Koronami, obecnie nazywany po prostu Trzy Korony, działający w kamienicy nr 21.  Działa nieprzerwanie od XV wieku, a w jego progach gościło wiele znakomitych gości m.in. królowa Maria Kazimiera zwana Marysieńką czy car Piotr Wielki. 

Na dachu jednej z kamienic przy Rynku Staromiejskim stoi blaszany kot. Jak mówi legenda przed wojną mieszkał w tej kamienicy Józek, właściciel pięknego kota. Chłopak uwielbiał swojego mruczącego czworonoga i to ze wzajemnością.  Gdy wybuchła wojna, Józek poszedł do wojska i zginął na froncie za ojczyznę. Kot natomiast codziennie wchodził na dach i wypatrywał swojego pana. Podobno w pewien letni dzień łapy zwierzęcia przykleiły się do rozgrzanej, roztopionej smoły na dachu i tak kot pozostał na szczycie kamienicy do dziś.

Więcej legend toruńskich znajdziecie tu:

Kamienica ta została wybudowana w XIII wieku i jest najładniejszym domem na Rynku. W dobie gotyku przebudowywano ją wielokrotnie, kamienica zaś trafiała z rąk do rąk. Jednym z jej właścicieli był Filip Kallimach, a tak właściwie Filippo Buonaccorsi – włoski poeta i humanista, sekretarz króla Kazimierza IV Jagiellończyka. Kamienica ta zmieniła się ponownie w XVII wieku. Nabrała wtedy barokowego charakteru, umieszczono bogato zdobiony portal, fasadę zaś ozdobiono licznymi dekoracjami z motywem kwiatów i owoców.

Od roku 1970 w Kamicy Pod Gwiazdą mieści się Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu.  Ekspozycja sztuki dalekowschodniej powstała dzięki kolekcjonerowi Tadeuszowi Wierzejskiemu. To dzięki jego zbiorom można podziwiać wystawę Świat Orientu pełną chińskiego i japońskiego rzemiosła artystycznego – wyjątkową porcelanę, wyroby z brązu, zdobione rzeźby i naczynia, a także kamienne płaskorzeźby. 

Wychodząc na zewnątrz można poczuć się jak na Dalekim Wschodzie – znajduje się tam bowiem ogród orientalny, w którym rosną egzotyczne rośliny – bambusy, jałowiec sabiński a nawet klon palmowy i macierzanka. Dla najmłodszych można tu zorganizować przyjęcie urodzinowe w stylu orientalnym, a w celu poszerzenia wiedzy na temat Dalekiego Wschodu organizowane są tu zajęcia kulturalne, zaś dla ukojenia zmysłów można wybrać się na odbywające się tutaj ceremonie herbaciane.

Niezaprzeczalnie do najpopularniejszych pomników na toruńskim rynku zalicza się pomnik Mikołaja Kopernika – wielkiego astronoma i najsławniejszego mieszkańca Torunia.  Pomnik jest jednym z najważniejszych symboli miasta, a stoi w tym miejscu od 1853 roku. Łaciński napis na pomniku oznacza: Mikołaj Kopernik,  torunianin, który ruszył Ziemię a zatrzymał Słońce i niebo.

Pomnik Mikołaja Kopernika to popularne miejsce spotkań. Pod pomnikiem prezydent miasta spotyka się z najlepszymi  uczniami, a w czasie juwenaliów – święta studentów –  Mikołaj Kopernik jest przebierany w rozmaite stroje  Więcej o pomniku Mikołaja Kopernika przeczytacie tu:

Innym charakterystycznym pomnikiem jest ten przedstawiający flisaka. Sporo flisaków mieszkało w Toruniu, gdyż miasto położone nad Wisłą dawało im mnóstwo pracy. Flisacy transportowali rzeką towary ułożone na łodziach – drewno, zboże, skórę, produkty leśne, sukno, sól, przyprawy. Pomnik Flisaka ufundowali mieszczanie. W 1914 roku stanął  on na dziedzińcu ratusza. W czasie wojny został usunięty, a później ustawiano go w różnych miejscach w mieście. Dopiero w 1983 roku Flisak powrócił na swoje miejsce na Rynku. 

Flisak na pomniku ma na imię Iwo i wiąże się z nim miejska legenda, którą przeczytacie tu:

Dzieci uwielbiają zaś pomnik psa Filusia. Pomnik  ten upamiętnia postać Zbigniewa Lengrena – wybitnego polskiego rysownika i karykaturzystę, twórcę komiksu o profesorze Filutku i jego wiernym psie Filusiu, który publikowany  był w czasopiśmie „Przekrój”. Jeśli chcecie mieć szczęście – musicie pogłaskać Filusia po uchu, jeśli szukacie miłości – pogłaszczcie  go po ogonie, a jak chcecie zdać egzaminy dotknijcie rzeczy, która trzyma w pyszczku.

Inna rzeźba przedstawia osiołka, który choć wydaje się uroczy i przyjazny służył do… wymierzania kar nieposłusznym żołnierzom. Dostawali oni rozkaz siedzenia na drewnianym zwierzęciu pokrytym blachą. Żołnierze mieli wtedy podwójną karę – nie dość, że byli wyśmiewani, to jeszcze ostry grzbiet zwierza wbijał im się w pupę. Osiołka znajdziecie naprzeciwko pomnika Kopernika.

Na zachodniej pierzei, która została zniszczona w czasie walk ze Szwedami, obecnie stoi m.in. kościół św. Ducha – zabytkowa świątynia katolicka zakonu jezuitów w Toruniu. Kościół wybudowano w XVIII wieku, ale ze względu na brak pieniędzy wieża powstała dopiero 200 lat później. Wewnątrz znajduje się bogato zdobiony baldachim nad amboną, zegar szafkowy, obrazy i freski.

Dwór Artusa pochodzi z 1891 roku. W Dworze spotykali się mieszkańcy Torunia, którzy  chcieli nawiązywać do tradycji rycerskich i zwyczajów odwołujących się do postaci króla Artura.  Bywalcy Dworu Artusa łączyli się w bractwa. Dobierano się według pochodzenia ze wspólnego kraju lub regionu, zawodu czy zainteresowań. Dwór Artusa w Toruniu ma swojego „brata”  to Dwór Artusa w Gdańsku. To dziś jedyne takie obiekty na świecie.

Chodnik przed Dworem Artusa zdobi Piernikowa Aleja Gwiazd.  Piernikową „katarzynką” Toruń wyróżnia osoby urodzone, mieszkające w mieście lub związane z nim zawodowo, które sławią miasto w świecie. Na tablicach pojawiają się autografy gwiazd i ważnych osobistości.  Tabliczki mają kształt katarzynek – najpopularniejszego przysmaku w Toruniu.

Aby spacer po Toruniu nie ograniczył się tylko do zjedzenia piernika i zrobienia fotki na Facebooka, polecamy Wam zamienić nudne zwiedzanie w rodzinną super przygodę, która nie dość, że sprawi Waszej rodzinie sporo frajdy, to także przekaże dzieciom sporo informacji o mieście  My w Toruniu walczyliśmy z bandą Pożeraczy Pierników, którzy chcieli wykurzyć z herbu toruńskiego Anioła. Zobaczcie koniecznie: